Sağlıklı Yaşlanma ve Fiziksel Aktivite: Bireysel, Psikososyal ve Çevresel Özelliklerin Buna Katkısı

Authors : Şermin Demirtaş, Can Güngör, Raziye Nesrin Demirtaş

Pages : 100-108

Doi:10.20515/otd.292504

View : 10 | Download : 11

Publication Date : 2017-03-09

Article Type : Review Paper

Abstract :Yaşlanma,  önlenmesi mümkün olmayan kronolojik, sosyolojik, biyolojik ve psikolojik  bir gerilemedir.  Sağlıklı yaşlanma kavramı günümüzde giderek önem kazanmıştır. Sağlıklı yaşlanma ve fiziksel aktivite arasında önemli bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sedanter yaşam tarzı, çeşitli hastalıklara yol açarak yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ve erken ölümlere neden olan önemli bir toplum sağlığı sorunudur. Bireysel, psiko-sosyal özellikler, düzensiz şehirleşme ve teknolojik gelişmeler bireyleri sedanter yaşama yöneltmektedir. Bireyin fiziksel aktiviteye katılma kararı, çevrenin algılanmasında rol oynayan bilişsel faktörlerden, sağlık durumundan, kendini algılama biçiminden, psiko-sosyal ve sosyo-ekonomik durumdan, yaşanılan binanın çevresinin özelliklerinden etkilenebilir. Kentsel tasarım ve altyapı hizmetleri sunulurken, bireyleri fiziksel aktiviteye teşvik etmek için gerekli düzenlemeler göz önünde bulundurulmalıdır. Fiziksel aktivite için güvenli, çekici ve pratik olan, ulaşım ve boş zamanları değerlendirmede kolaylık sağlayan düzenlemeler yapılarak, çevre sakinlerinin fiziksel aktiviteyi yaşamlarına katmalarına yardımcı olunabilir.  Yapılan araştırmalar, insanların yoğun olduğu, alışveriş imkanı olan, restoranlar, toplu taşıma imkanları, parklar, spor salonları, yaya kaldırımları ve geçitleri, aydınlatma ve trafik lambaları, bisiklet yollarının bulunduğu yürünebilir çevrede ve psiko-sosyal desteğin arttığı bir ortamda yaşayan insanların, fiziksel olarak daha aktif olduklarını ortaya koymuştur.  Sonuç olarak, gerek yetişkin dönemde, gerekse yaşlılıkta farklı yönlerden fiziksel aktiviteyi destekleyen bir ortamda yaşamak ve böylece fiziksel olarak daha aktif olmak, oluşabilecek birçok kronik hastalık riskini azaltarak, daha sağlıklı bir yaşlılık dönemi geçirme olanağı sağlayacaktır.
Keywords : Sağlıklı yaşlanma, fiziksel aktivite, bireysel özellikler, psikososyal özellikler