İlaç İntoksikasyonu ile Başvuran Ergenlerde Özkıyım İlişkili Risk Faktörlerin Değerlendirilmesi

Authors : Meltem DİNLEYİCİ, Eylem KIRAL, Ahmet Sami YAZAR, Sabiha ŞAHİN

Pages : 166-172

Doi:10.20515/otd.452151

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2019-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Özkıyım tüm dünyada çocuklarda ve erişkinlerde önemli toplum sağlığı problemleri arasında yer almaktadır. Ergenlik döneminde özkıyım düşüncesi ve girişimi -özellikle de tekrarlayan özkıyım girişimi- ile ilişkili risk faktörlerinin ve erken belirleyicilerinin belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada i laç zehirlenmesi tanısıyla çocuk yoğun bakım servisinde yatırılarak tetkik ve tedavi olan ergen özkıyım olgularının demografik ve özkıyım ile ilişkili faktörlerin ve özellikle tekrarlayan özkıyım girişimi olgularının ilişkili faktörlerinin belirlenmesi planlandı. Çalışmaya Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Acil Ünitesi ve Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk Acil Ünitesine ilaç zehirlenmesi tanısıyla ardışık başvuran 12-17 yaş arasında ki 80 özkıyım insert ignore into journalissuearticles values(12 erkek, 68 kız); olgusu dahil edildi. Tüm olguların demografik özellikleri, özkıyım için alınan ilaç içeriği ve miktarı, daha önceden kronik organik ya da psikiyatrik hastalık varlığı, ilaç kullanımı ve daha önceden özkıyım girişimi not edildi. Çalışmaların istatistik analizi için SPSS for Windows insert ignore into journalissuearticles values(16.0, Chicago, IL); paket programı kullanıldı. p değerinin <0,05 olması istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Çalışmaya dahil edilen 80 olgunun medyan yaşı 16 yaş idi ve olguların %86,2’si halen okula devam etmekteydi. Hastaların aldığı ilaç sayıları değerlendirildiğinde, olguların %46,2’sinin 20’den fazla ilaç aldığı öğrenildi. Hastaların %47,5’inde birden fazla grup ilaç insert ignore into journalissuearticles values(2-6 farklı grup ilaç); alım öyküsü vardı. Hastaların almış olduğu ilaçların dağılımında %24,8’i analjezik/antipiretik ilaçlar, %20,3’ü antidepresan ilaçlar, %17,8’i kombine anti-gribal ilaçlar, %9,5’i antibiyotik ilaçlar aldığı öğrenildi. Hastaların özkıyım için aldıkları ilaçların %46,2’si kendisine ait, %22,5’i annesine ait, %10’u ise aynı evde yaşayan büyükanne-dedeye ait ilaçlar ile özkıyım girişiminde bulunduğu öğrenildi. Olguların %30,4’ünde daha önceden psikiyatrik bir tanı olup, ilaç kullanmakta idi. Olguların %26,2’sinde daha önceden özkıyım girişimi öyküsü mevcut idi insert ignore into journalissuearticles values(2-6 kez);. Tekrarlayan özkıyım girişiminde bulunan olguların, ilk kez özkıyım girişiminde bulunanlara göre daha çok kendi ilaçları ile özkıyım girişiminde bulunduğu insert ignore into journalissuearticles values(p<0,05);, daha çok psikiyatrik ilaç alımı öyküsünün olduğu insert ignore into journalissuearticles values(p<0,05);, okula devam etmeyen olgularda daha sık olduğu saptandı insert ignore into journalissuearticles values(p<0,01); . Çalışmamızda yeniden özkıyım girişimi olan olgularda cinsiyet farkı saptanmazken, tekrarlayan özkıyım girişiminde bulunan olguların kendi ilaçları ile özkıyım girişiminde bulunma oranlarının yüksek olduğu, psikiyatrik ilaç kullanım öyküsünün ve dolayısı ile psikiyatrik hastalık tanısı alma sıklığının daha fazla olduğu ve bu olgularda okul terk durumunun daha yüksek olduğunu saptadık. Bu çocukların evde daha çok kendilerine ait ilaçlar ile yeniden özkıyım girişiminde bulunmaları, ailelere bu aşamada büyük görev düştüğünün altını çizmektedir ve başta ilaç güvenliği olmak üzere ailenin ihmali de önemli bir rol oynamaktadır. Bu çocukların kullanmış olduğu ilaçların ve diğer ilaçların ev içinde saklanması ve güvenliğinin sağlanması ebeveynlerce sağlanmalıdır ve özkıyım ile ilişkili ilaçlara erişim konusunda da düzenlemelere gereksinim duyulmaktadır.
Keywords : özkıyım, ilaç zehirlenmesi, ergen, risk, ihmal