Türkiye’de Tarım, Yenilenebilir ve Yenilenemez Enerji Tüketimi, Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi ve CO2 Emisyonu İlişkisi: ARDL Analizi

Authors : Tuğçe Dalli, Esra Kütükçü

Pages : 2154-2170

Doi:10.47495/okufbed.1173480

View : 131 | Download : 140

Publication Date : 2023-12-04

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Türkiye’de karbondioksit emisyonu, yenilenebilir ve yenilenemez enerji tüketimi, ekonomik büyüme, reel tarımsal katma değer, doğrudan yabancı sermaye girişi ve finansal gelişme arasındaki ilişki 1974-2019 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak test edilmiştir. Durağanlık sınaması için geleneksel ADF (Augmented Dickey Fuller) ve PP (Phillips Peron) birim kök testi, eş bütünleşme ilişkisi için ARDL sınır testi tercih edilmiştir. ADF ve PP birim kök testi bulgularına göre doğrudan yabancı sermaye girişi hariç tüm değişkenler %1 anlamlılık düzeyinde birinci mertebede durağandır. ARDL bulgularına göre gerek kısa gerekse de uzun dönemde reel GSYH ve yenilenemez enerji tüketiminin karbondioksit emisyonunu artırdığı, reel GSYH’nin karesi ve yenilenebilir enerji tüketiminin ise karbondioksit emisyonunu azalttığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla incelenen dönemde Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi geçerlidir.
Keywords : Çevresel Kuznets Hipotezi, Birim Kök Testi, ARDL Sınır Testi