DEMOKRASİ KAVRAMI BAĞLAMINDA ESKİ TÜRKLERDE İKTİDAR, BÜROKRASİ VE DİVAN GELENEĞİ: BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Kadir Caner DOĞAN, Hakan İNANKUL

Pages : 91-108

View : 25 | Download : 13

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkler, binlerce yıl önce devlet olma bilincine sahip olmuş, siyasal olarak toplumlar meydana getirmiş kadim bir medeniyettir. Eski Türkler, toplumsal sistemlerinin temelinde adalet, hoşgörü ve liyakat esasları üzerine kurulmuştur. Bu bağlamda da Türkler, çok eski çağlarda günümüz demokrasi kavramı ve rejimine dayalı devletler kurmuşlardır. Bu devletlerde demokrasinin örnekleri olarak görülebilecek insan hakları ve halkla ilişkiler mekanizmaları arasında meclis ve divan geleneği bulunmaktadır. Divanlar, eski Türk devletlerinin aynı zamanda siyasi merkezi konumunda bulunmuştur. Bu çalışmada demokrasi kavramı doğrultusunda eski Türklerin ve özellikle Büyük Selçuklu Devleti’nin divanlarının bir değerlendirilmesi yapılmak istenmektedir. Nitekim eski Türklerde demokrasinin değerlerinin işlemesine dair önemli ipuçları vardır. Çalışmada yöntem olarak literatür taramasına dayalı betimsel bir analiz kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre; Türklerin hoşgörü, adalet ve liyakat esasları üzerine kurulu değerleri, Büyük Selçuklu Devleti’nde de İslam sentezi ile devam etmiştir. Demokrasinin temel ilkeleri olarak kabul edilen özgürlük, eşitlik, adalet ve seçim gibi değerler Selçukluların divanlar ile temel devlet felsefesini meydana getirmiştir.
Keywords : Demokrasi, Eski Türkler, Büyük Selçuklu, İktidar, Divan