İkinci Meşrutiyet Döneminde Kâmil Paşa’nın İktidardan Düşürülmesi ve Askerlerin Buna Etkisi

Authors : Ahmet Ali GAZEL

Pages : 51-69

Doi:10.21021/osmed.522384

View : 17 | Download : 16

Publication Date : 2019-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İkinci Meşrutiyet’in ilanının hemen sonrası Said Paşa’nın istifasıyla Sadrazamlığa Kâmil Paşa tayin edilmiştir. İlk başlarda Kâmil Paşa’nın İttihat ve Terakki ile ilişkileri iyi gitmiş, ancak İttihat ve Terakki’nin hükümete müdahaleleri arttıkça bu ilişki bozulmuştur. İttihatçılar arasındaki anlaşmazlığı gören Kâmil Paşa, kendi iktidarını güçlendirmek için 10 Şubat 1909 tarihinde Harbiye ve Bahriye Nazırlarını değiştirmiştir. Bu değişiklik muhalefeti memnun ederken, diğer taraftan hem İttihatçıların hem de askerlerin tepkisine neden olmuştur. İstanbul’da bulunan askeri gemilerin kaptanlarının seçtikleri temsilciler Sadrazamı ziyaret ederek yeni Bahriye Nazırının atanmasından dolayı rahatsızlıklarını dile getirmişlerdir. Askerlerin rahatsızlığından da destek alan İttihatçılar, Kâmil Paşa’yı iktidardan düşürmek için 11 Şubat 1909 tarihinde arka arkaya altı gensoru önergesi vermişlerdir. Kâmil Paşa Meclis’e gelmemiş ve gensoru müzakereleri de askerlerin kontrolü ve baskısı altında devam etmiştir. Donanmadan gelen telgraf okunduğu zaman sekiz savaş gemisi Meclisi tehdit eder bir vaziyette Beşiktaş ile Üsküdar arasında demir atmışlardır. Bunun yanında resmi ve sivil bazı zabitler de koridorlarda dolaşmıştır. Neticede, Meclise gelmeyen Sadrazam Kâmil Paşa hakkında 196 güvensizlik oyu verilmiş ve Paşa iktidardan düşürülmüştür.
Keywords : Asker, Siyaset, Kâmil Paşa, İttihad ve Terakki