Meşrutiyet Dönemi Osmanlı Ordusunda Emir Komuta Zincirinde Yaşanan Aksaklıklar

Authors : Mehmet Ali Karaman, Mustafa Abdullah Kündeyi

Pages : 234-252

Doi:10.21021/osmed.1461828

View : 103 | Download : 110

Publication Date : 2024-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanlık, tarih boyunca gelişme eğiliminde olmuş, bu süreç dahilinde başta dil ve din olmak üzere çeşitli unsurlar etrafında birleşmiştir. İnsanlığın gerek millet gerekse kişisel olarak farklı düşüncelere sahip olmaları onların birbirleriyle çatışmasına, bazen de savaşmasına sebep olmuştur. Bunun temel nedenleri arasında toplumsal ya da bireysel çıkarlar yatmaktadır. Fertlerin görüş ayrılığı meselesi daha ziyade modern yaşamla birlikte gelişen ve özgürlük/hürriyet prensipleriyle açığa çıkan bir söylem olsa da tarihin her döneminde rastlanılan bir olgudur. Osmanlı coğrafyasında da benzer durumlar yaşanmıştır. Alınan tedbirler de dünyadakilerle benzerlik göstermiş, öyle ki; saray otoritesine muhalefet edenler zaman zaman idam edilmek suretiyle cezalandırılmışlardır. XIX. yüzyıla gelindiğinde ise değişen dünya düzeninde ortaya çıkan fikir akımları, çok uluslu yapısıyla dikkat çeken Osmanlı Devleti’nde de oldukça etkili bir süreç yaşanmasına sebep olmuştur. Özellikle bu yüzyılın sonunda kendisini fazlasıyla hissettiren ve Batı ekseninde gelişen milliyetçi merkezli fikir akımları, devletin bütün kurumlarında çeşitli çatışmaların yaşanmasına etkisi olmuştur. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin özellikle son yüzyılında ordu içerisinde yaşadığı siyasi fikir ayrılıklarının emir komutaya ve askeri düzene etkileri araştırılmıştır. Çalışma, başta Osmanlı arşiv vesikaları, dönemin basın yayın organları ve hatıralar etrafında ele alınmıştır.
Keywords : Muhalefet, Ordu Siyaset İlişkisi, Fikir Ayrılıkları, Emir Komuta, Osmanlı Ordusu