Bir Osmanlı Paşasının Kitap Dünyası: Silahdar İbrahim Paşa ve Kütüphanesi

Authors : Selçuk Demir

Pages : 353-394

Doi:10.21021/osmed.1533239

View : 304 | Download : 368

Publication Date : 2025-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde XVIII. yüzyılın başlarından itibaren kitaba olan ilgi artmış ve kitapseverlerin sayısında büyük bir artış meydana gelmiştir. Başta dönemin padişahları olmak üzere pek çok devlet adamı zengin kitap koleksiyonları oluşturmuştur. Kitap meraklısı devlet adamlarından biri de Silahdar İbrahim Paşa’dır. Silahdar İbrahim Paşa Enderun’da yetişmiş, Erzurum, Haleb ve Diyarbekir gibi eyaletlerde beylerbeylik yapmıştır. Gerek eğitim hayatında ve gerekse meslekî hayatında kitap temin etmekten geri kalmamış, ciddi bir kitap koleksiyonu oluşturmuştur. Bu makalenin amacı XVIII. yüzyıl Osmanlı dünyasında okuma kültürü üzerine yapılan çalışmalara katkıda bulunmaktır. Bunun için ömrünün önemli bölümünü İstanbul’dan uzak vilayetlerde geçiren Silahdar İbrahim Paşa tercih edilmiştir. O’nun üzerinden taşrada görev yapan bir Osmanlı devlet adamının kitapları incelenmiştir. Silahdar İbrahim Paşa’nın en çok hangi tür kitaplara sahip olduğu, en fazla hangi yazarları okuduğu, kitap seçiminde etkili olan faktörlerin neler olduğu sorularına cevap aranmıştır. Kaynak olarak MAD.d 665 numaralı muhallefat defterinden istifade edilmiştir. Defterde yer alan bilgiler ışığında Silahdar İbrahim Paşa’nın kitapları tasnif edilmiş, ayrıca önemli kitaplar hakkında bazı bilgiler verilmiştir.
Keywords : Kitap, Kütüphane, Muhallefat, Okuma kültürü, Osmanlı devleti