Religious Puritans in Sarajevo in the 18th century

Authors : Kerima FİLAN

Pages : 43-62

Doi:10.1501/OTAM_0000000614

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2013-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Molla Mustafa Başeski tarafından kaleme alınmış mecmuada yer alan ve 18. yüzyılın ikinci yarısında Saraybosna’da insert ignore into journalissuearticles values(medîne-i Saraybosna); kadızâdelilerin bulunmalarından bahseden kayıtlar ele alınmıştır. Kayıtlarının konusu olan olay ve durumların tarihlerini düzenli olarak yazmış olan Molla Mustafa, mecmuasına bir çeşit “günlük” niteliğini kazandırmıştır. Bu hususa dayanarak Saraybosna’nın dinî ve toplumsal hayatında kadızâdelilerin 1766-1767 yılından itibaren 18. yüzyılın sonuna kadar etkili oldukları sonucuna varmak mümkündür. Molla Mustafa Başeski kendileri için müteassıb, kadızâdeliler, münkirler gibi ifadeleri kullanmıştır. Saraybosna’da kadızâdelilerin meydana çıkmasını yazar, Amasyalı Vâiz adı altında zikrettiği bir kişinin şehre gelmesiyle ilişkilendirmektedir. Bu Vâiz, Saraybosna medresesinde müderrislik yapan ve “her bir vaazında sufileri,şeyhleri, kadıları, paşaları eleştiren” biriydi. Mecmuada yer alan birçok kayıt kadızâdeliler ile sufiler arasında doğrudan yaşanan çatışmalara tanıklık etmektedir. Saraybosna halkını yetenekleriyle eğlendirmek amacıyla şehre gelmiş olan cambazların gösterilerine kadızâdelilerin yirmi yıllık dönemde iki kez yasak koyduklarını belirten kayıtlar ise, kadızâdelilerin tüm cemaatin hayatını etkileme çabalarını ortaya koymaktadır
Keywords : Saraybosna, 18 yüzyıl, kadızâdeliler, sufiler