Osmanlı taşrasında yönetme ve yönetilme kaygıları: Uşak Kazasında Mülkî-İdarî değişim talepleri ve teşebbüsleri 1908-1919

Authors : Biray ÇAKMAK

Pages : 45-66

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2014-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Uşak kazasını esas almak suretiyle, geç dönem Osmanlı taşra toplumundaki yönetme ve yönetilme kaygılarının bir yönünü ortaya koyma amacındadır. Uşak kazası ahalisi, özellikle de eşrâfı, 1908-1919 yılları arasında, Uşak kazasının liva yapılması, bağlı bulunduğu Hüdâvendigâr vilayetinin Kütahya sancağından ayrılarak, Aydın vilayetinin Saruhan sancağına bağlanması, bazı nahiyelerinin kaza yapılması, çevre kazalara ve sancaklara bağlı bazı nahiyelerin ve kazaların Uşak’a bağlanması için taleplerde bulundu. Bu taleplerini, muhtelif tarihlerde Osmanlı merkez ve taşra idaresine iletti. Osmanlı taşra bürokrasisi de Uşak kazasının mülkî-idarî statüsünü değiştirmeye yönelik teşebbüslerde bulundu. Uşak kazasını, Karahisar-ı Sâhib livasına bağlamaya çalıştı. Bu teşebbüsler, ahalinin muhalefeti sebebiyle sonuçsuz kaldı. Osmanlı idarecileri, Uşak ahalisinin eşrâfının taleplerini çeşitli gerekçelerle uygun bulmadı. Ahalinin talepleri, geç dönem Osmanlı taşrasındaki yönetilme kaygılarını, kısmen de olsa politik bilinçliliği mahallî düzeyde göstermesi bakımından önem taşımaktadır. Taşra bürokrasisinin teşebbüsleri ise devletin yönetme kaygılarını daha görünür kılması bakımından dikkate değerdir
Keywords : Osmanlı Devleti, Uşak kazası, politik bilinçlilik, idarî mülkî talepler, II Meşrutiyet Dönemi, Osmanlı taşra idaresi