Batılıların gözdesi meyan kökü ve üzerine yaşanan emperyalist rekabet

Authors : Süleyman UYGUN

Pages : 337-374

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2015-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı coğrafyasında yetişen bir bitki olan meyan kökü, Osmanlı toplumu tarafından bilinmekteydi. Şifa ve keyif verici olarak istifade edilen bu bitkinin Batı endüstrisi tarafından keşfedilmesi, binlerce yıllık geleneksel kullanımını değişime uğrattı. Böylelikle meyan ve yetiştiği coğrafya için yeni bir dönem açıldı. Endüstriyel kapitalizme entegre edilen meyan kökünün kullanım alanı olabildiğince genişledi, bitki bir anda olağan üstü değer kazandı. Bunun neticesinde meyan kökünün yetiştiği Osmanlı memleketleri bilhassa Aydın ve civarı, meyan kökü ticareti ile ilgilenen yabancı şirketler için cazibe merkezi haline geldi. Evvela İngiliz MacAndrews & Forbes olmak üzere birçok yabancı ve yerli şirket bu işi yapabilmek için sıkı bir rekabete giriştiler. Bu bağlamda Osmanlı memleketlerinde yetişen meyan bitkisi üzerine yaşanılan emperyalist rekabet ve neticesinde ahalinin, arzın, nebatat ve hayvanatın nizam ve intizamının bozulması çalışmamıza konu olmuştur
Keywords : meyan kökü, yabancı sermaye, rekabet