MEHMED ÇELEBİ SALTANATINDA GELİBOLU SAVAŞI (29 MAYIS 1416)

Authors : Sait Emre Çiftçi

Pages : 31-42

View : 79 | Download : 111

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Venedikliler XIV. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Cenova’nın Ege Denizi’ndeki ticaret noktalarına karşı saldırı planları yapmaktaydılar. Gelibolu Yarımadası Venedik Cumhuriyeti’nin bu stratejik hedefi açısından kilit konumdaydı. Kuzeyinde Saroz Körfeziyle güneyinde Çanakkale Boğazı bulunan Gelibolu bu hâkim konumundan dolayı Ege’deki çatışmaların merkez noktalarından birisi olmuştur. 1416 yılında gerçekleşen Gelibolu Savaşı, bölgedeki Osmanlı ve Venedik manevralarının bir sonucudur. Osmanlı Devleti’nin bir donanma inşa edip Ege Denizi’nde faaliyet göstermeye başlaması Venediklilerin çıkarlarıyla çatıştığından Venedik deniz gücünün henüz daha iptidai bir güce sahip Osmanlı donanmasıyla sıcak çatışmaya girmesi kaçınılmaz olmuştur. Savaşın öncesinde Çalı Bey komutasında Osmanlı donanması 1414’te Venediklilere ait Kiklad Adalarındaki ticarî noktalar olan Paros, Andros ve Milos’a saldırmaya başlamış ama 1416 yılında gerçekleşen savaş sonucunda Venediklilere karşı mağlup olmuştur. Osmanlı donanmasının henüz güçlü olmadığı bu dönemde Venedik deniz gücüyle baş etmesi mümkün olmamıştır. Chioggia Savaşı’nda (1378-81) olduğu gibi Gelibolu Savaşı’nda da Venedik donanmasının gücü ortaya çıkmıştır. Savaşın sonucunda 6 Kasım 1419 tarihinde Osmanlı Devleti ile Venedikliler arasında bir barış antlaşması yapılmıştır. Buna rağmen iki güç arasında gerilim sona ermeyip 1423-30 yıllarında yaşanan Selanik Buhranına sıçramıştır. Gelibolu Savaşı’nın diğer önemli bir sonucu Osmanlı Devleti ile Venedik Cumhuriyeti arasında XV. yüzyılın son çeyreğine kadar devam eden savaşlar silsilesinin kıvılcımını ateşlemesidir.
Keywords : Ege Denizi, Gelibolu Yarımadası, Gelibolu Savaşı, Venedik, Cenova