Vergi harcaması kavramının kökenleri üzerine

Authors : Zeynep AĞDEMİR, Deniz ABUKAN

Pages : 709-723

Doi:10.25287/ohuiibf.706721

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2020-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Vergi harcaması, Amerika Birleşik Devletleri insert ignore into journalissuearticles values(ABD); kökenli bir kavramdır. Vergi harcamasının tanımına, ölçülmesine, raporlanmasına dair pek çok çalışma olmasına rağmen, kuramsal/teorik yerine dair boşluk dikkat çekmektedir. Bu çalışma, Foucault’nun ‘Biyopolitikanın Doğuşu: College de France Dersleri 1978-1979’ eserinden hareketle, vergi harcaması kavramının neden ABD kökenli olduğu sorusunu farklı neoliberal yönetimsellik biçimlerini ele alarak incelemiştir. Bu bağlamda ilk bölümde Foucault’nun farklı neoliberal yönetimsellikler olarak adlandırdığı ABD anarko-liberalizmi, Alman ordoliberalizmi ve Fransa liberalizmi arasındaki farklılıklar ele alınarak anlaşılmaya çalışılmıştır. Anarko-liberalizmi diğer neoliberal yönetimselliklerden ayıran en önemli özelliğin toplumsal hayatın piyasalaştırılmaya çalışılması olduğu ortaya konarak, bu yaklaşımın kamu maliyesine yansımasının kamusal faaliyetlerin arz ve talep kanunlarına göre fayda-maliyet çerçevesinde belirlenmesi olduğu belirtilmiştir. Çalışmanın vurgu yapmaya çalıştığı önemli bir nokta neoliberal yönetimsellik biçimlerinin Keynesyen dönemde kök salmış olmasıdır. Bu çerçeveden hareketle çalışma vergi harcamalarının da 1960’lıların sonu ile 1970’lilerin başında bütçe açıklarını azalmak, kamu maliyesini fayda-maliyet analizine göre yönetmenin bir aracı olduğu tezini işlemek için ikinci bölümde vergi harcamasının tarihsel gelişmesini günümüze kadar anlatmaya çalışmıştır. Sonuç bölümümde ise neoliberal yönetimsellik biçimlerinde farklılıkların ülkelerdeki kamu maliyesi uygulamalarına nasıl yansıdığı, vergi harcaması kavramının kökeninin ABD kaynaklı olmasının anarko-liberalizminin devlet anlayışındaki farklılık olduğu ve kavramının anarko-liberalizm ile ilişkileri ortaya konmuştur.
Keywords : vergi harcaması, ABD, anarkoliberalizm