Covid-19 salgınının işletmelere olan etkisinin maliyet girdi odaklı veri zarflama analiz modeli ile ölçümü: BİST gıda ve içecek endeksinde bir uygulama

Authors : Şenol BARDİ

Pages : 136-162

Doi:10.25287/ohuiibf.1105648

View : 23 | Download : 15

Publication Date : 2023-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Covid-19 salgını Dünya Sağlık Teşkilatı insert ignore into journalissuearticles values(WHO-World Healty Organization); tarafından ‘‘pandemi’’ olarak 11 Mart 2020 tarihinde ilan edilmiştir. Türkiye’de ilk vaka aynı tarihte görülmüştür. Küresel bir salgın haline dönüşen Covid-19, ekonomik hayatın yanında tüm alanlarda olumsuz etkileri görülmüştür. Tüm sektörler salgından az veya çok olumsuz etkilenmişlerdir. Halen etkisi görülen Covid-19 salgınının, Borsa İstanbul’da işlem gören gıda ve içecek işletmelerinin maliyet yönetim performanslarının ölçülmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. BİST Gıda ve İçecek Endeksinde yer alan 23 işletmenin beş yıllık mali tablolarında yer alan verilerden faydalanılarak işletmelerin maliyet yönetim etkinlikleri ölçülmeye çalışılmıştır. Etkinliklerin tespitinde Veri Zarflama Analizi insert ignore into journalissuearticles values(VZA); kullanılmıştır. VZA’da girdi odaklı BCC modeli kullanılmıştır. Ayrıca işletmelerin zamana dayalı olarak etkinliklerindeki değişimi görmek için VZA tabanlı Malmquist Toplam Faktör Verimliliği insert ignore into journalissuearticles values(MTFV); Endeksi yaklaşımı da kullanılmıştır.
Keywords : Covid 19, BİST, VERİ ZARFLAMA ANALİZİ, MALİYET ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ, COVID 19, BIST, Data Envelopment Analysis, Cost Performance Measurement