Hizmet sektöründe insansı robot kullanımı üzerine bir literatür incelemesi

Authors : Senem Hazel BAŞER, Hülya BAKIRTAŞ

Pages : 207-223

Doi:10.25287/ohuiibf.1172553

View : 26 | Download : 12

Publication Date : 2023-01-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Modern anlamda ilk insansı robot, 1973 yılında geliştirilmiştir. Zaman içerisinde gerçekleşen teknolojik gelişmeler, daha karmaşık görevleri yerine getiren insansı robotların üretilmesini sağlamıştır. Bu durum, insansı robotların kullanımını giderek yaygınlaştırmıştır. İnsansı robotların iş dünyasında giderek yaygınlaşması, onlarla etkileşime geçen bireylerin algı, tutum ve davranışlarının belirlenmesini önemli hale getirmiştir. Bu konuda tüketicilerin algı, tutum ve davranışları belirsizdir. Ayrıca insansı robotların giderek çalışanların yerini alması ya da çalışanlarla birlikte görevleri yerine getirmesi, çalışanlar üzerine stres oluşturmaktadır. Bununla birlikte işverenlerin, konuya verimlilik ve maliyet açısından yaklaştığı görülmektedir. Ülkemizde insansı robot kavramı, genel olarak mühendislik bakış açısıyla incelenmiştir. Sosyal bilim temelinde yapılan çalışmaların daha sınırlı olduğu görülmektedir. Bu çalışmada insansı robot ve hizmet sektöründe insansı robot kullanımı üzerine yapılan araştırmalar incelenmektedir. Literatürde konunun farklı hizmet türlerinde, farklı katılımcılar üzerinde çeşitli teknikler kullanılarak incelendiği görülmektedir. Yapılan incelemelere göre, insansı robotların performanslarının yeterli olarak görülmediği, genel olarak bireylerin insansı robota karşı tutum ve davranışlarının olumlu olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın katkısı, hem akademisyenlere hem de uygulamacılara yöneliktir. Tüketici davranışları ve hizmet sektörü üzerinde çalışan araştırmacılara yeni araştırma konuları belirleme konusunda rehberlik etmesi beklenirken, uygulamacılara da insansı robot yatırımları üzerine rehberlik etmesi beklenmektedir.
Keywords : İnsansı robot, sosyal robot, insan robot etkileşimi, tekinsiz vadi, Humanoid robot, social robot, human robot interaction, uncanny valley