İLK DÖNEM İSLAM TARİHİNDE, EMEVÎ HİLAFETİ VE ABBÂSÎ İHTİLALİ ÜZERİNE SİYASAL BİR ANALİZ

Authors : Erden Kişi

Pages : 691-705

Doi:10.25287/ohuiibf.1590878

View : 34 | Download : 39

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Öz Tüm tevhidi ve beşerî kökene sahip dinlerde, dini ve siyasi kişilikler arasında yaşanan teolojik ve politik çatışmalar, dinler tarihi açısından öneme sahiptir. İlk dönem İslam tarihi içerisinde yaşanan olaylar ise İslam toplumları için bir referans kaynağı konumundadır. Özellikle Hz. Ali’nin hilafeti, ardından gelen Emevî hilafeti ve Abbâsî İhtilali, İslam tarihi açısından, çok büyük bir kıymete sahiptir. Bu üç dönem arasında, bir siyasal bağ bulunmaktadır. Her üç dönemin de genel özelliği, İslam toplumları içerisinde yaşanan siyasi sorunların, fiili bir çatışmaya dönüşmesi olmuştur. Hz. Ali’nin hilafeti sonrasında ortaya çıkan Emevî hilafeti ise İslam toplumlarında, en ciddi siyasi ve sosyolojik sorunların yaşandığı dönem olmuştur. Daha sonrasında ortaya çıkan Abbâsî hilafeti ise birçok yönü ile İslam tarihinde, özgün bir dönemi temsil etmiştir. Bu çalışmada, İslam tarihinde Emevîler dönemi ve Abbasî İhtilali üzerine, siyasal bir analiz yapılmıştır. Ardından, Abbâsîler döneminin siyasal ve sosyolojik boyutu anlaşılmak istenmiştir. En nihayetinde ise her iki dönem, genel özellikleri üzerinden karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Çalışma sürecinde literatür taraması yapılarak bilimsel bir yol izlenmiştir. Çalışmamız özelinde temel gayemiz, Emevîler dönemi ve Abbasîler dönemini, 21. yüzyılda siyaset sosyolojisi bağlamında tekrar analiz etmek olmuştur.
Keywords : islam tarihi, emevi hilafeti, abbasi ihtilali