“Yenâbiü`l-Yakîn Fi İhyâi Ulûmi`d-Din” Adlı Eserin Müellifi

Authors : Yasin KARAKUŞ

Pages : 314-325

Doi:10.17859/pauifd.640654

View : 15 | Download : 15

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Yenâbiü`l-Yakîn fî İhyâi Ulûmi’d-Dîn tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi Fatih Kitaplığında 2574 numara ile kayıtlı olan, Osmanlı Türkçesi ile yazılmış bir eserdir. Eser, muhtelif kaynaklarda Bostanzâde Mehmet Efendi’ye ait bir İhya’u Ulûmi’d-Dîn tercümesi olarak geçmektedir. Eserle ilgili yapılan çalışmalarda öncelikle eserin kaynaklardaki bilgilerinin doğru olup olmadığı araştırılmıştır. Nitekim yaptığımız ön araştırmalarda eserin içeriği ile kayıtlardaki bilgileri arasında bazı tutarsızlıklar olduğu görülmüştür. Özellikle eserin Osmanlı padişahı Sultan I. Ahmet’e sunulduğu ifade edilmesine rağmen Bostanzâde Mehmet Efendi’nin, Sultan I. Ahmet tahta çıkmadan önce vefat etmiş olması bu tutarsızlıklardan biri olarak görülmüştür. Bu tutarsızlıkların giderilmesi amacıyla esere ait farklı nüshalar araştırılmış, eserin kime ait olduğu tespit edilmeye çalışılmış ve bunun bir İhya’u Ulûmi’d-Dîn ’in tercümesi olup olmadığı araştırılmıştır. Eserin müellifi ile ilgili yapılan çalışmalarda, eserde yer alan şiirlerden üçünde “Mehmet/Muhammet” ismi tespit edilmiştir. Bu ismin eserin müellifi olduğu kanaatindeyiz. Eserin Sultan I. Ahmet’e sunulduğu bilgisinden yola çıkarak o dönemde yaşamış bu isimdeki şairler araştırılmış ve özellikle iki isim ön plana çıkmıştır. Bunlar Hocazâde Mehmet Efendi ve Hocazâde Mehmet Esad Efendi. Bu isimlere ait kayıtlardaki bilgiler ve eserleri incelenecek, çalıştığımız eserle olan benzerlik ve farklılıklar ortaya konularak müellif tespiti yapılmaya çalışılacaktır. 
Keywords : İhyâ, İmam Gazali, Bostanzade Mehmet Efendi, tercüme