Hadis Tarihinin Geçiş Dönemi Âlimlerinden Ebû Nu`aym el-Fadl b. Dükeyn (ö.219/834) ve Günümüze Ulaşmayan `et-Târih` Adlı Eseri Üzerine

Authors : Mahmut YAZICI

Pages : 1525-1556

Doi:10.17859/pauifd.826146

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ebû Nu‘aym el-Fadl b. Dükeyn, hadis tarihinde tasnif döneminin birinci merhalesi ile zirve eserlerin kaleme alındığı ikinci merhalesi arasındaki geçiş döneminin önemli simalarından birisidir. Dönemin önde gelen hocalarına talebelik yaptığı gibi tasnif döneminin zirve eserlerini kaleme alan hicri 3. asır âlimlerine ise hocalık yapmıştır. Hem naklettiği hadisler hem de hadis ricaline dair verdiği birçok bilgi öğrencilerinin eserlerinde yer almaktadır. Kendisine nispet edilen eserlerden Kitâbu’s-salât’ın bir bölümü günümüze ulaşmış ve basılmışken, rical tarihlerinde atıfta bulunulan ve kendisinden çokça alıntının yapıldığı et-Târîh adlı eserinin günümüze ulaşmadığı bilinmektedir. Çalışmada Ebû Nu‘aym’ın birçok rivayetinin yer aldığı İbn Sa‘d, Buhârî, Fesevî ve Ebû Zür‘a’nın rical tarihlerine dair eserlerini temel alarak Ebû Nu‘aym’ın Târîh’i, eserin içeriği ve rical bilgisini ele alışına ilişkin tespitlerde bulunulmuş ayrıca kişiliği çerçevesinde öne sürülen Şiî olduğu ve hocası Ebû Hanîfe’yi zındıklıkla suçladığı şeklindeki iddialar değerlendirilmiştir.
Keywords : Ebû Nuaym el Fadl b Dükeyn, Kitâbu`t Târîh, Dükeyniyye, Kûfe, Rical Tarihi