KUR’AN’DA GEÇEN HİKMET KAVRAMININ İŞÂRÎ YORUMU

Authors : Hamide ULUPINAR

Pages : 791-810

Doi:10.17859/pauifd.996308

View : 27 | Download : 12

Publication Date : 2021-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :“Engellemek, alıkoymak, sağlam yapmak” gibi anlamlara gelen hikmet kelimesi pek çok manayı içinde barındırmaktadır. Kur’ân-ı Kerîm’de on dokuz âyette yirmi defa geçen hikmet kelimesi de farklı anlamlarda kullanılmıştır. Dolayısıyla müfessirler de kavramı farklı yönleriyle izah etmiş, genellikle “nübüvvet, sünnet, ilim, amel, anlayış, hüküm, delil” anlamında yorumlamışlardır. Sûfî müfessirler ise âyetlerdeki hikmet kavramını “nübüvvet, sünnet, ilim, amel, anlayış, ledünnî ilim, mârifet, sözde ve amelde isabet etmek, güzel ahlâk, hüküm, kesin delil” şeklinde açıklamışlardır. Görüldüğü üzere âlimler, hikmetin anlamları konusunda çoğunlukla hemfikirdir. Ancak sûfî müfessirler hikmetin nazarî yönünü kabul etmekle birlikte daha çok amelî yönüne vurgu yapmışlar, hikmetin kesinlikle arınıp amel etmekle elde edilen bir bilgi olduğunu söyleyerek bu konudaki müktesebâtı zenginleştirmişlerdir. Çalışmada âyetlerdeki hikmet kelimesinin işârî yorumu, müfessirlerin görüşleriyle kıyaslanarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonuçları maddeler halinde ortaya konulmuş ve hikmet kavramı, pek çok manasıyla izah edilmiş, ama bütün manaları kapsayan anlamının ilim olduğu belirtilmiştir. Bu bilgi aşamalı bir bilgidir. Kişi Hakk’ın kendisine bahşettiği hikmet bilgisine eriştiğinde söz ve amelde isabet eder, güzel ahlaklı olur, olayların iç yüzünü bildiği için adaletle hükmeder.
Keywords : Kuran, Hikmet, İlim, Mârifet, İşârî yorum