Farklı bölgelerden temin edilen bazalt agregasının temel ve alttemel malzemesi olarak kullanılabilirliğinin araştırılması

Authors : Mehmet SALTAN, Alev AKILLI EL

Pages : 346-353

View : 21 | Download : 10

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, ülkemizde son yıllarda birçok alanda yaygın olarak kullanılan ve rezervine sık rastlanan gri-siyah renkli volkanik kökenli bazalt agregasının yol inşaatında temel ve alttemel malzemesi olarak kullanılabilirliği deneysel olarak araştırılmıştır. Yapılan çalışmada; Isparta, Ankara-Polatlı, Afyonkarahisar-Emirdağ bölgelerindeki taş ocaklarından bazalt ve sedimanter kökenli kalker agrega numuneleri temin edilmiştir. Üç farklı bölgeden temin edilen agrega numuneleri TS 3530 EN 933-1 insert ignore into journalissuearticles values(2012); standardına göre farklı tane boyutlarında sınıflandırılmıştır. Farklı tane boyutlarındaki agregalar, etüvde 24 saat kurutulmuş ve gradasyon eğrisine göre homojen olarak karıştırılmıştır. Laboratuvar ortamındaki agrega karışımları üzerinde; elek analizi, Na2SO4 ile dona karşı dayanıklılık, darbe ile parçalanma, agregalarda özgül ağırlık ve su emme deneyleri, sıkışık ve gevşek birim ağırlık deneyleri, Mikro-Deval deneyleri yapılmıştır Ayrıca oluşturulan agrega numunelerinin sıkıştırılmış haldeki nem ve yoğunluk arasındaki ilişkinin belirlenmesi için Proktor deneyi yapılmıştır. Yapılan deneyler ile numunelerin fiziksel ve mekanik özellikleri belirlenmiş olup temel ve alttemel malzemesi olarak kullanılabilirliği karşılaştırılmıştır. Sonuçlar, bazalt malzemesinin özelliklerinin bölgesel olarak değiştiğini, Ankara-Polatlı bazalt agregasının donma-çözülme kaybının %1 olduğunu, agrega numunelerinin dona karşı dayanımı ve aşınma değeri bakımından standartlardaki sınır değerlerini aşmadığını göstermiştir. Ayrıca bazalt agregasının esnek üstyapı inşaatında kullanım açısından daha uygun olduğu, kalker malzemesinin ise yol taban zemini ya da alttemel malzemesi olarak kullanımının daha uygun olduğu belirlenmiştir. Bazalt agregasının yolun ömrünün uzamasında oldukça büyük katkı sağlayacağı tespit edilmiştir.
Keywords : Bazalt, Agrega, Alttemel, Temel