İttihat ve Terakki Partisi: Tarihsel ve Kuramsal Bir Değerlendirme

Authors : Ömer ÇİÇEK

Pages : 107-123

View : 24 | Download : 12

Publication Date : 2019-07-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, II. Meşrutiyet’in ilanından sonra kurulan meclis içerisinde ve sonraki yıllarda ülke siyasetinde oldukça aktif bir şekilde rol alan İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin bir siyasi parti olup olmadığını siyasi parti tanımı, parti tipolojileri ve kurumsallaşma ölçütleri çerçevesinde ortaya koymaktır. Osmanlı’da muhalif seslerin giderek yükseldiği bir dönemde bir grup Askeri Tıbbiye öğrencisi tarafından meşrutiyeti yeniden ilan etmek amacıyla gizli bir örgüt olarak kurulan İttihat ve Terakki Cemiyeti , taşıdığı değerler ve izlediği politikalarla Türk siyasi tarihinde önemli bir yer edinmiştir. Çalışmada öncelikli olarak cemiyetin tarihsel süreci ele alınmış; daha sonra siyasi parti tanımına uygunluğu, ileri sürülen parti tipolojilerine ve kurumsallaşma ölçütlerine ne ölçüde uyum sağladığı örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır.  Bunun için literatür taraması tekniği kullanılmış; aynı dönemde faaliyet gösteren siyasi oluşumlarla karşılaştırmalara yer verilmiştir. İttihat ve Terakki Cemiyeti siyasi parti tanımı, parti tipolojileri ve kurumsallaşma ölçütleriyle değerlendirildiğinde; cemiyetin siyasi parti tanımına uygunluk gösterdiği, belli parti tipolojilerine uygun bir yapıya sahip olduğu ve kurumsallaşma ölçütlerinin büyük bir bölümünü karşıladığı ortaya konulmuştur.
Keywords : İttihat ve Terakki Cemiyeti, Doğuş Teorileri, Parti Tipolojileri, Kurumsallaşma Ölçütleri