Türk Kökenli Ermeni Antroponimleri

Authors : Qalibe HACIYEVA

Pages : 46-68

View : 26 | Download : 16

Publication Date : 2022-06-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bugünkü milletler arasında Türkler, en eski dönemlerden köklü bir antroponimik sisteme sahiptir. Azerbaycan-Türk dilinin onomastik katmanının ilginç bir grubunu oluşturan antroponimler Azerbaycan Türklerinin dünya görüşü, gelenekleri, yaşam tarzıyla beraber, bir ulusun dil tarihinin öğrenilmesinde çok önemli bilgileri içeriyor. Azerbaycan Türkleri eski dönemlerden kendine ait milli düşünceye, dini estetik görüşlere, medeniyete, doğuda en güçlü seviyede gelişmiş antroponimik sisteme sahiptir. Buna göredir ki, Azerbaycan-Türk ad sistemi bir sıra komşu hakların, o cümleden Ermenilerin ad sistemlerini güçlü etkisi altına almış,onların antroponimik sistemlerinde köklü değişiklikler yaratmış, bazılarının gelişim yönünü değiştirmiştir. Bunun esas nedeni, Ermenilerin uzun bir tarihi süreçte Türklerin hakimiyeti altında yaşamaları ve Azerbaycan’ın tarihi bölgelerinde, İrevan Hanlığı arazisinde Ermenistan devletinin yaratılması ve onların Azerbaycan Türkleriyle sıkı ilişki kurmasıdır. Tabi ki, ilişkilerin sonucunda Azerbaycan-Türk ad sistemi Ermeniceyi etkisi altına almış ve onlarınantroponimik sistemini şekillendirmiştir. Bu faktörleri Ermenilerin antroponimik sisteminde yer alan Türk kökenlişahıs adları kanıtlıyor. Araştırmalar gösteriyor ki, çağdaş Ermeni diline Türk dilinden geçmiş sözlerle ifade edilen bir çok antroponimlerin fonetik yapısı ve semantikası, aynı zamanda kökeni tamamen Türk dilinin özelliklerini taşıyor. Çağdaş Ermeni onomastik sistemi araştırıldıkta belli oluyor ki, Ermenice tanıtılmağa çalışılan antroponimlerin her birinde Türk dilinin izleri aydın şekilde görünmektedir. Şu faktörü çağdaş Ermeni antroponimik sistemi daha aydın ve daha net ifade ediyor. Azerbaycan-Türk dilindeki mevcut zor, bala, demir, köç, ar+sen gibi çok sayıda sözleri benimseyen Ermeniler kendi şahıs adlarını da çoğunlukla Türk sözleri ile ifade etmişler. Örneğin: Zor+i Bala+yan, Demir+çi+yan, Ar+sen, Köç+er+yan, Baxşı, Kartaş+yanNariman+yan, Şirvan+zade, Şuşa+nyan, Misir+yan, Stambol+çi+yan, Ağa+yan, Ağa+bek+yan, Şah+yan, Qara+bek+yan, Sarı+bek+yan, Garahan+yan, Kuzu+bek+yan, Gül+bek+yan, Papah+çi+yan, Gır+çi+yan veb. Kaynaklar esasında yapılan araştırmalardan belli olmaktadır ki çağdaş devirde Ermenilerde kullanılan bir çok sözlerimiz gibi şahıs adlarımız da aynısı ile Türk-Azerbaycan dilinden Ermenilere geçmiştir.
Keywords : Azerbaycan, Türk, antroponim, İrevan Hanlığı, onomastik, ermeni