EDEBÎ ESERLERDE BENZERLİKLER VE HACI İZZET PAŞA’NIN MİRÂC-I FAHR-İ ÂLEM’İNİN İSMAİL HAKKI BURSEVÎ’NİN MİRACİYESİ İLE OLAN İLGİSİ / BENZERLİĞİ: İNTİHAL Mİ, USUL MÜ?

Authors : Hasan Ali Esir

Pages : 1-35

View : 56 | Download : 62

Publication Date : 2024-12-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir edebî eserde en önemli iki özellik, özgünlük ve güvenirliktir. Özgünlük aynı zamanda güvenirliği de beraberinde getirir. Sözde, özgünlük demek; daha önce söylenmemiş bir sözü söylemek ya da söylenen sözü sanat dairesi içinde yorumlayarak farklı biçimde söz alanına çıkarmaktır. Diğer bir ifadeyle eserin özgünlüğünü sağlayacak olan şeyin sanat dünyasına yeni bir şey katması, daha önce söylenmemiş olanı söylemesidir. Özgün edebî eser bu özelliklerdeki sözlerin bütünüdür. Bununla birlikte edebî eserlerde benzerlikler olabilmektedir. Şair, eserine vücut verirken örnek aldığı eser(ler) olabilir. Nitekim adaptasyon, iktibâs, nakîza, nazîre, taklîd, tazmîn gibi edebî sanatlar bunun sonucunda ortaya çıkmış ve sanat değeri taşımışlar; ait oldukları esere güzellik ve değer katmışlardır. Bu benzerlikler arasında intihâl ayrıca dikkat çekmiştir. Çünkü intihalde “aşırma” vardır. Bu çalışmanın girişinde benzerliklerle ilgili bazı terimlerin izahı yapılmıştır. Daha sonra edebî eserlerde benzerlik konusu işlenmiştir. Ardından Hacı İzzet Paşa’nın Mirâc-ı Fahr-i Âlem ile İsmail Hakkı Bursevî’nin Miraciye’si arasındaki ilgi / benzerlik araştırılmış ve sonuçlandırılmıştır.
Keywords : Miraç, mirac-nameler, Türk edebiyatında miraç, Hacı İzzet Paşa’nın Mi‛râc-ı Fahr-i Âlem’i, İsmail Hakkı Bursevî’nin Miraciye’si