Manastırlı İsmail Hakkı ve Mevâidü’l-İn‘Âm fî Berâhîni Akâidi’l-İslâm Adlı Eseri

Authors : Arif AYTEKİN

Pages : 7-31

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2018-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Son devir Osmanlı âlimlerinden olan Manastırlı İsmail Hakkı, aynı zamanda “Yeni İlm-i Kelâm” dönemi ulemasındandır. İslâmî ilimler alanında çeşitli konularda eserler vermiştir. Bunlardan ikisi doğrudan kelâm ve İslâm akîdesine dairdir. “Telhisü’l-kelâm” adlı eseri daha meşhur olmakla birlikte “Mevâidü’l-in‘âm” daha önce telif edilmiş olup daha kapsamlı ve daha bilimseldir. Askerî ve mülkî idadîlerde okutulmak üzere kaleme alınan Mevâid, Sultan II. Abdülhamid döneminin beğenilen eserlerindendir. Eserin referans bakımından başlıca ilmî otoriteleri arasında, Ebû Hanife, Matüridi ve Tahavî olduğu söylenebilir. Manastırlı’nın 33 senesi II. Abdülhamid dönemine rastlar. Meclis-i a’yân azası olarak meclise gönderilen Manastırlı’nın padişahlar nezdinde itibarlı ve güvenilir kişiliğe sahip olduğu anlaşılmaktadır. Padişah Mehmed Reşad’ın Balkan ziyaretine katılmış olup İslâm birliği konusunda vaazlar vermiştir. Eser klasik plân formatında olsa da özellikle Tabiiyyûna karşı tenkitleri ile dikkat çeker. Bu yönüyle yeni ilm-i kelâm dönemi eserleri arasında sayılabilir
Keywords : Manastırlı, Yeni İlm i Kelâm, Mevâidül inâm, Osmanlı, Abdülhamid, Balkanlar, Tabîiyyûn