Bir milletin kültürel belleğinin şifreleri: Kod kültürleri

Authors : Hakan SARAÇ

Pages : 157-169

Doi:10.29000/rumelide.648467

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2019-11-21

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanoğlu doğayla olan mücadelesi sonrası maddi ve manevi kazanımlar elde etmektedir. Birlikte edinilen bu değerler her toplumun kendine özgü kültürünü oluşturmaktadır. Zamanla biriken bu veriler toplumların kültürel belleğinin oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Dinamik, kolektif ve sistematik yapısı sayesinde kültürel bellekte geçmişten bugüne toplumların tüm kültürel verileri saklanmaktadır. Bu değerli verilerin sonraki kuşaklar arası aktarımı ise dilde gerçekleşmektedir. Bunun için dil toplumların kültür belleğinde bulunan evrensel, ulusal ve kültürel değerlerini dil göstergelerine kaydetmektedir. Neredeyse her toplumun dilinde bu verileri şifreleyen ve deşifre eden çeşitli kodlar bulunmaktadır. Bu kültürel bilgiler farklı toplumlarını ve onların kültürlerinin öğrenilmesi ve tanınması için anahtar görevi üstlenmektedirler. Bu evrensel ve ulusal değerlere kod kültürleri veyahut kültür kodları denilmektedir. 20. yüzyılın sonlarında araştırmacıların dilbilimde yapısalcı bakış açısı yerine antropolojik yaklaşımı benimsemesi dil ve kültür etkileşim sorunlarına yönelik çalışmaların başlamasını sağlamıştır. Böylece dilbilimde alt disiplinlerin doğuşu kaçınılmaz olmuştur. Bu bağlamda, dil ve kültür arasındaki etkileşim sorunlarının kültürdilbilimsel yaklaşım çerçevesinde incelenmesi yeni kuram ve kavramların ortaya çıkışını sağlamıştır. Bu çalışmada, dil ve kültür etkileşim sorunlarının çözümünde önemli bir rol üstlenen kültürdilbilimin oluşumu ve gelişimi incelenmektedir. Buna istinaden, toplumların dünya görüşü, mantalitesi, ulusal ve kültürel değerleri gösteren kod kültürlerinin tahlili yapılmaktadır. Bunun için çalışmada ileri sürülen görüş ve varsayımlar Rusça ve Türkçe örneklerle aydınlatılmaktadır. Sonuç bölümünde ise elde edilen sonuçlar değerlendirilmektedir. 
Keywords : Dilbilim, kültürdilbilim, kod kültürler, dil dünya görüşü, ulusal ve kültürel değerler