Ötekiler ve uyanış: Ömer Seyfettin’in Ashab-ı Kehfimiz Hikâyesi ve E. M. Forster’ın A Passage to India Romanı

Authors : Abdullah Nejat TÖNGÜR

Pages : 253-263

Doi:10.29000/rumelide.808690

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2020-10-21

Article Type : Research Paper

Abstract :E. M. Forster’ın A Passage to India insert ignore into journalissuearticles values(1924); ve Ömer Seyfettin’s Ashab-ı Kehfimiz insert ignore into journalissuearticles values(1918); adlı eserleri 20.yüzyılın ilk çeyreğinde, o zaman İngiliz İmparatorluğunun bir sömürgesi olan Hindistan’ın Çandapur isimli hayalî bir şehrindeki ve Osmanlı İmparatorluğunun başkenti İstanbul’daki siyaset, toplum, kültür ve hayatı yansıtmakla beraber farklı milletlere, etnik kaynaklara, ırklara, dillere ve dinlere mensup insanlar arasındaki ilişkilere de ışık tutar. Bu çalışmanın amacı bu iki eseri konuları ve olay örgüsü itibari ile karşılaştırmak ve benzerliklerini ortaya koymaktır. Aynı zamanda çalışmaya konu olan eserlerin olay örgülerinin geçtiği, çok milletli, çok kültürlü, çok dilli ve çok dinli devletler olan Osmanlı İmparatorluğunun ve İngiliz İmparatorluğunun coğrafi, sosyal, kültürel, etnik, dilsel ve dini farklılıkları da dikkate alınmaktadır. Ayrıca emperyalizm, sömürgecilik, milli kimlik ve ötekileştirme bağlamında bu iki eser incelenerek Hindistan’daki önemli mevkileri işgal eden ve İngiliz-Hint Kulübünün hayatlarının merkezine koyan az sayıdaki sömürge idarecisinin kendi ülkelerinde ırkçılığına, aşağılamalarına ve ‘ötekileştirmelerine’ katlanmak zorunda kalan Hintliler ile halâ Osmanlı İmparatorluğu egemenliğinde yaşamakta olan Osmanlı Kaynaşma Kulübüne üyesi olan değişik milletlerin mensupları tarafından ve bazı Türkler tarafından kendi ülkelerinde ‘öteki’ muamelesi gören Türklerin durumu da araştırılmaktadır. Bu anlamda ele alınan bir başka konu da Ashab-ı Kehfimiz’deki ‘İnsanlık’ gazetesindeki yazının ve A Passage to India’da Aziz’in yargılanmasının Türkleri ve Hintlileri içinde bulundukları duruma nihayet itiraz ettiren ve isyan ettiren olaylar olduğu savıyla bu olayların gelişim sürecini ve Ömer Seyfettin’in ve E. M. Forster’ın bu olaylara yaklaşımını ortaya koymaktır.
Keywords : Öteki, E M Forster, A Passage to India, Ömer Seyfettin, Ashab ı Kehfimiz