Küçük Hâfız Mustafa Efendi’nin Sofyalı Süleyman Rüsûhî’nin şiirine yazdığı şerh: Şerh-i Kasîde-i Rüsûhî

Authors : Erdoğan TAŞTAN

Pages : 439-454

Doi:10.29000/rumelide.813406

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2020-10-21

Article Type : Research Paper

Abstract :18. yüzyıl müelliflerinden biri olan Küçük Hâfız Mustafa Efendi insert ignore into journalissuearticles values(ö.1728-29’dan sonra); hakkında biyografik kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Onun hakkında bildiklerimiz Nüzhetü’l-‘uşşâk adlı eserinde kaydedilenlerle sınırlıdır. Bu bilgilere göre müellifin, Sultan III. Ahmed insert ignore into journalissuearticles values(salt. 1703-1730); devrinde Enderûn’un Seferli Koğuşu’nda eğitim gördüğü, burada vaktinin çoğunu ilim öğrenmekle geçirdiği ve sonraki yıllarda da Enderûn’dan ayrıldığı anlaşılmaktadır. Hayatında zaman zaman geçim sıkıntı da çeken müellifin şerh türünde yazılmış Nüzhetü’l-‘uşşâk” ve “Şerh-i Kasîde-i Rüsûhî adlı iki eseri mevcuttur. Bu eserlerden ilki, Sofyalı Süleymân Rüsûhî insert ignore into journalissuearticles values(ö.?);’nin 13 beyitten meydana gelen “-ā nedir”kafiye ve redifli şiirindeki bir beyti, ikincisi ise aynı şiirin diğer beyitlerini şerh etmek amacıyla yazılmıştır. Bu çalışmanın konusunu teşkil eden Şerh-i Kasîde-i Rüsûhî, müellifin diğer eserine göre muhtasar bir şerh özelliği göstermektedir. Öyle ki Rüsûhî’nin bazı tasavvufi sualleri ihtiva eden şiirindeki beyitlerin birkaçı sadece birkaç cümle ile şerh edilmiştir. Bazı beyitlerin şerhinde ise müellifin açıklamayı geniş tuttuğu, farklı kaynaklardan alıntılarla konuyu teferruatıyla ele aldığı görülür. Eserde “esmâ, sıfât, akl-ı evvel, Ruh-ı Muhammedî, Kelime-i Tevhîd, şirk, îmân, kaza, kader, insan-ı kâmil ve insanın diğer varlıklardan üstün oluşu” gibi çeşitli konuların ele alındığı görülmektedir. Âyet ve hadis iktibaslarıyla da zenginleştirilen şerh, orta nesir türünde yazılmış bir eser olarak değerlendirilebilir. 
Keywords : 18 yy, Küçük Hâfız Mustafa Efendi, Süleymân Rüsûhî, şerh, tasavvuf