Hicretnâme türüne yeni bir örnek: Mehmed Nazif’in“Fî Hicreti’n-Nebî Aleyhisselâm” başlıklı mesnevisi

Authors : Mehmet ÜNAL

Pages : 424-442

Doi:10.29000/rumelide.841050

View : 19 | Download : 19

Publication Date : 2020-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk Edebiyatında dinî ve ladinî çok çeşitli konular ele alınmıştır. Dinî muhtevanın önemli bir kısmını Hz. Muhammed oluşturur. Edipler eserlerinde Hz. Muhammed’e olan muhabbetlerini farklı türlerde ifade etmişlerdir. Klasik edebiyatta ondan bahsetmeyen eser yok gibidir. Yazarlar ya bizzat onun hayatını konu edinmişler ya da ona telmih yoluyla değinmişlerdir. Hz.Peygamberin hayatında önemli dönüm noktalarından biri olan hicret hadisesi bu konulardan biridir. Hicret hadisesi müstakil eserlere konu edildiği gibi mesneviler ve divanlar içerisinde de işlenmiştir. Bu metinler incelendiğinde hicretnâmelede ortak konuların ele alındığı, benzer kavramların işlendiği görülmektedir. Çalışmanın konusu olan Hicretnâme, Mehmet Nazif’in insert ignore into journalissuearticles values(?/ 1849); divanında bulunmaktadır. Mehmed Nazif Divânı’nın yazma nüshası İstanbul Büyükşehir Belediyesi Taksim Atatürk Kitaplığı’nda olup 181 numarayla kayıtlıdır. Eserin temmet kaydında 1845 tarihi yer almaktadır. Divan doksan beş varaktan oluşmaktadır. Her sayfasında onyedi satır vardır. Hicretnâme mesnevisi Mehmet Nazif Divanı’nın ikinci manzumesi olup metnin 6b/9b varakları arasında yer alır. Bu mesnevi 87 beyitten oluşmaktadır. Metinde Hz. Peygamber’e hicret emrinin ulaşması, yatağına Hz. Ali’yi bırakması, Hz. Ebu Bekir’in hazırlığı, müşriklerin arasından evinden/Mekke`den ayrılması, müşriklerin tertipleri, takipleri, Hz. Peygamber ve Hz. Ebübekir`in Hira mağarasına sığınmaları ele alınmıştır. Yolculuğun bu aşamasından sonraki safhalar metinde işlenmemiştir. Metin yeni kurulan orduya, Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye, Abdülmecid Han ve Nazif’e dualarla sonlandırılmıştır. Çalışmada Mehmed Nazif’in Hicretnâme’si bugünün Türkçesine aktarılmış ve eser muhteva açısından incelenmiştir. Bu yeni Hicretnâme’nin ortaya çıkarılmasıyla türün gelişimine/tanıtımına katkıda bulunmak amaçlanmıştır.
Keywords : Mehmet Nazif, hicretnâme, mesnevi, muhteva incelemesi, 19 yüzyıl