Şöyle Böyle mektupları ışığında Muallim Naci ve Şeyh Vasfî

Authors : Sefa TOPRAK

Pages : 381-394

Doi:10.29000/rumelide.886075

View : 23 | Download : 12

Publication Date : 2021-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyıl Türk edebiyatı tarihi aynı zamanda bir modernleşme dönemi tarihidir. Bu modernleşme hareketi kendisini dil ve edebiyat hareketi içerisinde de gösterir. Yenileşmenin öncü isimleri tarafından Batı normlarının geleneksel olanın karşısında adeta kurtuluş reçetesi olarak sunulduğu bu dönemde birçok alanda eski-yeni mukayeseleri ve çatışmaları yaşanır. Özellikle de şiir bağlamındaki eski-yeni tartışmaları dönemin edebiyatçılarını kutuplaşma derecesinde ayrıştırır. Batı edebiyatının “yeni”; Divan edebiyatı, Klasik şiir algısı ve bu şiiri oluşturan düşünce dünyası özelinde Doğu külliyatını oluşturan normların ise “eski” olarak tanımlandığı bu tartışmalarda sınırlar oldukça keskindir. Divan şiirinden bir kez olsun övgüyle bahsedilmesi “yeni” karşıtı olarak algılanmak için yeterlidir. Bu tartışmalar içerisinde isimleri “eski”nin savunucusu olarak anılan iki dost şair Muallim Naci ve Şeyh Vasfî Efendi de bulunur. İki şairin karşılıklı mektuplaşmalarından oluşan Şöyle Böyle adlı eser, dönemin edebi tartışmaları içerisinde yer alan Muallim Naci ve Şeyh Vasfî’nin edebiyata bakışlarını ortaya koyuyor olması bakımından oldukça önemli bir kaynaktır. Eser, iki şairin de geleneği çok iyi bilip içselleştirmelerinin yanı sıra gelişmeye-yeniliğe de oldukça açık olduklarını gösteren 12 mektuptan oluşur. Bu çalışmada Şöyle Böyle mektupları ışığında Muallim Naci ve Şeyh Vasfi’nin eski-yeni tartışmaları içerisinde edebiyata ve şiire bakış açıları incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda iki şairin de içinde yetiştikleri gelenekten bağlarını koparmamakla birlikte yeniliğe ve modernliğe de kapalı olmadıkları, edebi esere Doğu-Batı bağlamından uzak bir güzellik algısı ile baktıkları görülmüştür.
Keywords : Şöyle Böyle, Şeyh Vasfî, Muallim Naci, mektup, tenkit