Malta edebiyatı üzerine: Tarihsel bir bakış

Authors : Gamze YÜCETÜRK KURTULMUS

Pages : 801-818

Doi:10.29000/rumelide.897883

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2021-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan Malta’da kullanılan konuşma ve yazı dilleri aynı doğrultuda çeşitlilik göstermiştir. Sami dil ailesinden olan Maltaca; Arapça ve İtalyanca kelimelerden oluşur ve Latin harfleriyle yazılır. İki farklı dil ailesinden unsurların bir araya geldiği bu dilin doğal olarak kendisine uygun alfabeyi edinmesi zor olmuştur. Dolayısıyla Maltacanın standart bir ortografiye sahip olması ancak 20. yüzyılın başlarında gerçekleşmiş ve edebî dil olarak kullanımı da bu yüzyıldan sonra yaygınlaşmıştır. Fakat daha öncesinde yazımdaki bazı tutarsızlıklarla birlikte az sayıda da olsa Maltaca yazılmış esere rastlanmıştır. Kabul edilen Maltaca ilk edebî metin ise 15. yüzyılda yazıldığı düşünülen Pietru Caxaro’nun Il-Kantilena’sıdır. 18. yüzyıla gelinceye dek Maltaca edebî eserlerin şiir ağırlıklı olduğu ve genellikle rahipler gibi din adamları tarafından kaleme alındığı görülür. Bu yüzyılda görülen ilk nesir türü eserler, hutbe ve dinî metinler olmuştur. Özellikle 19. yüzyıldan 20. yüzyıl başlarına kadar Malta edebiyatında göç teması ve Müslüman ya da Türk imajı ağırlıklı olarak işlenmiştir. Malta edebiyatındaki eserler üzerinde genellikle İtalyan edebiyatının etkisi olduğu görülür. Bu makalede Malta edebiyatının genel tarihçesinden kısaca bahsedildikten sonra ağırlıklı olarak Maltaca yazılmış edebî eserler üzerinde durulacağından 15.-21. yüzyıllar arasındaki dönemin temel taşlarını oluşturan şahsiyetler ve onların eserleri, etkilendikleri dünya edebiyatları ve izledikleri metotlar; İlk eserler, Taklit dönemi insert ignore into journalissuearticles values(18.ve 19. yüzyıllar); ve 20. yüzyıldan günümüze olmak üzere üç başlık altında ele alınacaktır.
Keywords : Malta edebiyatı, Edebiyat tarihi, Edebî türler, Maltalı şair ve yazarlar, Edebî eserler