Kitab-ı Eklesiyastikus’ta geçen deyimler üzerine bir inceleme

Authors : Beytullah BEKAR, Okan Celal GÜNGÖR

Pages : 195-207

Doi:10.29000/rumelide.1032425

View : 26 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir toplumun maddi ve manevi kültürünü, dünya görüşünü yansıtan, gerçek anlamından farklı, en az iki kelimeden oluşan, gerçek anlamından farklı kalıplaşmış söz öbeği olan deyimler, bir dilin söz varlığı içinde önemli bir yer tutar. Sözlü kültür hazinesi olan deyimleri, Türkçenin en eski metinlerinden itibaren takip etmek mümkündür. Tarihi süreç içinde, deyimlerin bir kısmının günümüze aynen ulaştığı, bir kısmının unutulduğu, bir kısmının ise değişime uğradığı görülür. Günümüzde unutulmuş ya da değişime uğramış deyimlerin geçtiği tarihî metinlerden biri de yayıma hazırlamakta olduğumuz Kitab-ı Eklesiyastikus’tur. Eski Ahit’in apokrifleri içerisinde değerlendirilen eserin müstensihi ve istinsah tarihi belli olmamakla birlikte, dil özelliklerinden XVII. yüzyıl sonu ya da XVIII. yüzyıl başlarında Osmanlı Türkçesine çevirildiği tahmin edilmektedir. 210 varaktan müteşekkil olan eserin her bir varağında genel olarak 12 satır yer alır. Eserin yazarı, MÖ 180’li yıllarda yaşadığı tahmin edilen Ben Sirak’tır. 51 bölümden oluşan Kitab-ı Eklesiyastikus’ta görev ve sorumluluk bilinci, Tanrı’nın ve insanın bilgeliği, erdem, insanın Tanrı’ya yalvarışı ve Tanrı’ya kurban, güzel ve kötü ahlak, atalara övgü konuları işlenmiştir. Aslı İbranice olan eser, Latince, Almanca, İngilizce, Fransızca, Süryanice ve Türkçe gibi pek çok dile çevrilmiştir. Bu eser üzerine özellikle yabancı araştırmacılar tarafından çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Kitab-ı Eklesiyastikus’ta geçen fakat günümüzde unutulmuş ya da değişime uğramış deyimleri ortaya çıkarmaktır.
Keywords : Kitab ı Eklesiyastikus, Eski Ahit, apokrif, deyim