Garip Poetikası ekseninde Orhan Veli şiirinde şairanelik ve eda sorunu

Authors : Bekir Şakir KONYALI

Pages : 429-438

Doi:10.29000/rumelide.1032434

View : 25 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Garip önsözü, Orhan Veli ve arkadaşlarının insert ignore into journalissuearticles values(Oktay Rıfat Horozcu ve Melih Cevdet Anday); şiirlerini savunmak, şiir anlayışlarını ortaya koymak için kaleme aldıkları bir poetika metnidir. Metni kaleme alan hareketin öncü ismi Orhan Veli’dir. Metinde dönemin mevcut şiirine itiraz ve eleştiriler sıralanarak gerekçelendirilir. Şairane eda, bu itiraz ve eleştirilere kaynaklık eden bir kavram olarak mevcut şiiri betimlemek için kullanılır. Orhan Veli’ye göre mevcut şiirdeki şairane eda, verili kelime hazinesinin dışına çıkamamanın bir sonucudur. Ancak bu kelimelerin Orhan Veli’nin itirazına konu olan mevcut şiirin diğer bileşenleriyle insert ignore into journalissuearticles values(vezin, kafiye, söz sanatları, sanatta tedahül vb.); hareket kazandığı düşünüldüğünde şairane eda, bir bütün olarak karşı çıkılan mevcut şiirin temel bir vasfına dönüşmektedir. Buradan bakıldığında şairane edanın reddi, dili şiire bir ağırlık olarak davet eden; buna bağlı olarak da dilde yüceyi, aşkını, ideali işaret eden kelimelerin ve bu kelimelerin hareket kazandığı formların reddi olmaktadır. Şairane edanın karşı kutbunda yer alan ve Garip şiirine asıl hüviyetini kazandıran şairane olmayan eda ise Garip şiirinin poetikasında tam olarak açıklığa kavuşturulmaz. Bu yazının amaçlarından biri, bu açıklığa kavuşturma işlemini Garip şiirinin bizatihi kendisine ve bu şiire getirilen eleştiri ve yorumlara başvurarak gerçekleştirmektir. Bir diğer amaç ise şairane olmayan edanın çözümlenmesiyle Garip şiirinin temel zihniyet ve duyarlılığına işaret eden arka planını görünür kılmak, bu şiir anlayışının imkân ve problemlerini göstermektir.
Keywords : Modern Türk şiiri, Orhan Veli, poetika, eda, şairane eda