Türkçe Sözlük’te at- fiiliyle kurulan anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiiller

Authors : Sıla GEN KAYA

Pages : 64-89

Doi:10.29000/rumelide.1073840

View : 20 | Download : 5

Publication Date : 2022-02-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir isim unsuru ve at- fiiliyle kurulan birleşik fiiller bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu fiil ile oluşturulan birleşikler Korkmaz’ın ifadesiyle “anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş” olarak adlandırılmaktadır insert ignore into journalissuearticles values(Korkmaz, 1998, s. 5; 2007a, s. 46-47; 2007b, s. 153);. Çalışmada, birleşik fiil ve yardımcı fiile ilişkin çeşitli görüşler aktarılmış; at- fiiliyle kurulan anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiillerin Türkçe Sözlük’te insert ignore into journalissuearticles values(2011); yer alan tanımları ile birlikte bir dökümü verilmiş; söz konusu birleşikler isim unsurunun kökeni ve fiil-tamlayıcı ilişkisi bakımından incelenmiş ve sayısal veriler ışığında değerlendirilmiştir. Çalışmanın örneklemini Türkçe Sözlük’te insert ignore into journalissuearticles values(2011); at- fiili ile kurulan anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiiller oluşturmuştur. Veri toplama aşamasında Türkçe Sözlük insert ignore into journalissuearticles values(2011); taranarak bu fiille kurulmuş olan anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiiller derlenmiştir. At- fiili ile kurulan birleşiklerde kullanılan yabancı unsurların yoğunluğu hakkında fikir vermesi amacıyla söz konusu birleşik fiiller isim unsurunun kökeni açısından değerlendirilmiştir. At- fiili, Türkiye Türkçesinde kullanılan çok anlamlı fiillerden biridir. Fiillerin çok anlamlılık kazanmasında etkili olan nedenlerden biri fiillerin istemi yani tamlayıcılarıdır insert ignore into journalissuearticles values(Doğan, 2011, s. 94-107);. At- fiilinin birlikte kullanıldığı tamlayıcıyla olan ilişkilerinin ortaya çıkmasını sağlamak amacıyla fiil-tamlayıcı ilişkisi üzerinde durulmuştur. Çalışmanın amacı, at- fiili ile kurulan anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiillerin dökümünü yaparak söz konusu birleşikleri isim unsurunun kökeni ve fiil-tamlayıcı ilişkisi yönünden incelemek, bu fiilin ve isim unsurlarının birleşik yapılar içerisindeki isteme dayalı anlamsal ve söz dizimsel kullanım özelliklerini yansıtmaktır.
Keywords : Birleşik fiil, anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiil, tamlayıcı, fiil tamlayıcı ilişkisi