Türkçenin yabancı/ikinci dil olarak öğretiminde devrik cümle yapısı

Authors : Nazik Müge TEKİN, Burcu ÖZTÜRK

Pages : 1-12

Doi:10.29000/rumelide.1104087

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2022-04-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkçede devrik cümle yapısı tartışmalı konulardan biridir. Devrik cümle yapısını eleştiren, bunun bir dil kusuru olduğunu ve kullanılmaması gerektiğini düşünenler olduğu gibi; bu cümle yapısının edebî ve günlük ihtiyaçlardan doğduğunu, dile esneklik ile ahenk kazandırdığını düşünüp kullanmanın bir sakıncası olmadığını savunanlar da bulunmaktadır. Dil eğitiminde bu tartışmaları bir kenara bırakarak öncelikle kurallı cümle yapısını öğretmek, özellikle edebî eserlerde ve günlük hayatta kullanılan devrik cümleler hakkında bilgi vermek gereklidir. Ana dili öğretiminde olduğu gibi Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde de devrik cümleyi öğrencilere tanıtma ve bu yapının kullanım özelliklerini açıklamanın uygun olacağı düşünülmektedir. Çünkü Türkçeyi yabancı dil/ikinci olarak öğrenen öğrenciler günlük hayatta ve ders kitaplarında devrik cümle yapılarıyla karşılaşmakta; devrik cümlenin ne olduğu hakkında bilgi sahibi olmadıkları ve devrik yapıların Türkçede kullanılabileceği konusunda derslerde bir anlatımla karşılaşmadıkları için bu tür cümleleri anlamada zorluk yaşamaktadırlar. Yabancılar için hazırlanan Türkçe öğretim setlerinde devrik cümle yapısı kullanılmakta ancak konuyu açıklayan ayrı bir bölüm bulunmamaktadır. Bu nedenle çalışmada, belirtilen eksiklik doğrultusunda daha çok edebî metinlerde ya da günlük diyaloglarda karşımıza çıkan devrik cümle konusunun yabancılara Türkçe öğretiminde C1 seviyesindeki öğrenicilere öğretim materyalleri aracılığıyla anlatılması gerektiği düşünülmektedir. Çalışmada, bu amaçla hazırlanan okuma, dinleme ve yazma becerilerine uygun materyal örneklerine yer verilmekte; bu materyaller aracılığıyla konunun nasıl öğretilmesi gerektiği ele alınmaktadır.
Keywords : Devrik cümle, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, materyal