Zâtî Dîvânı’na dair

Authors : İbrahim SONA

Pages : 340-351

Doi:10.29000/rumelide.1132570

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2022-06-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Muhteşem yüzyıl olarak kabul edilen 16. asrın birinci sınıf şairlerinden Zâtî, Şem ü Pervâne’si ve Türkçe divanıyla Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Bayezid’deki dükkânı bir edebî mahfil olan şair, genç şairlere yol gösterici konumundadır. Edirneli Nazmî, Gelibolulu Âlî ve Muhibbî ile en çok şiire sahip olan şairlerden olan Zâtî, orijinal hayalleriyle dikkat çeker. Dönemin edebiyatının şekillenmesinde rolü olan şair, özellikle Türkçe divanı ile dikkat çeker. Oldukça hacimli olan divan hakkında 1967, 1970, 1987 ve 2017 yıllarında çalışmalar yapılmıştır. Sadece gazellerinin yer aldığı ilk üç cildin birinci ve ikinci cildi Ali Nihad Tarlan, üçüncü cildi Mehmed Çavuşoğlu ve M. Ali Tanyeri tarafından yayımlanmıştır. Tekrar eden gazeller sayılmazsa bu çalışmalarda 1822 gazel bulunmaktadır. Zâtî’nin gazeller dışındaki şiirleri Orhan Kurtoğlu tarafından hazırlanmış, bu çalışmada 92 kaside, 4 terkib-bend, 2 terci-bend, 1 muhammes, 30 murabba, 56 kıt’a, 10 nazm, 53 müfred yer almaktadır. Zâtî Divanı tam şeklini elli yıllık bir süreçte tamamlamıştır. Ali Nihat Tarlan’ın vefatı; Çavuşoğlu ve Tanyeri’nin kasideleri bitirmelerine rağmen çalışmalarının basılmaması bu süreçte etkili olmuştur. Otuz yıl sonra Zâtî’nin gazelleri dışındaki şiirleri Orhan Kurtoğlu tarafından yayımlanmıştır. Zâtî Divanının elli yıl süren yayımlanma süreci, benzerine arz rastlanır bir durumdur. Bu çalışma, Zâtî Divanı üzerine yapılan yayımlar hakkında ayrıntılı tespitleri ve değerlendirmeleri içermektedir.
Keywords : Zâtî, 16 yüzyıl, divan, tenkitli metin