Sosyal medyada kadına yönelik cinsiyetçi söylem: #erkekyerinibilsin Twitter akımı örneği

Authors : Özge SÖNMEZ

Pages : 397-415

Doi:10.29000/rumelide.1146642

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2022-07-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğuştan gelen ve bireyin biyolojik olarak sahip olduğu kadınlık ve erkeklik cinsiyeti daha sonra yaşam içerisinde aile yaşamı, sosyal çevre, ekonomik ve kültürel yapı vb. tarafından şekillendirilerek bir kimlik haline dönüşür. Bu kimliklerin inşasındaki eşitsizlikler olarak tanımlayabileceğimiz toplumsal cinsiyet eşitsizliği günümüzde toplumlardaki sosyal, ekonomik, kültürel, politik ilerlemelere rağmen artarak devam etmektedir. Geleneksel medya olarak tanımlanan radyo, televizyon ve gazetelerde, yeni medya olarak tanımlayabileceğimiz sosyal medya ağlarında da kadına yönelik cinsiyetçi söylemlerle sıklıkla karşılaşılmaktadır. Sosyal ağlar, kimi zaman, söz konusu bu cinsiyetçi söylemleri belli başlı sözceleme stratejileri ve olanakları ile cinsiyetçi söylemin hedefi ve nesnesi olan kadını değil onun karşı cinsi olan erkeği söylemin nesnesine dönüştürebilir. Çalışmanın konusu bu söylem ve sözceleme stratejilerini incelemektir. Bütüncemizi, 7 Haziran 2020’de twitter’da #erkekyerinibilsin etiketiyle başlatılan; geçmişten günümüze dilimize yerleşmiş, kadına yönelik cinsiyetçi söylemler içeren, sıradanlaşmış atasözlerini, deyimleri, maço söylemleri tersine çevirerek erkeklere yönelik uyarlanmasıyla başlayan ve kendiliğinden bir akıma dönüşen tweetler oluşturmaktadır. Akım çerçevesinde üç gün boyunca iki bini aşkın tweet atılmıştır. Çalışmada, bu tweetlerden 90 tanesi incelenmiştir. Eril bakış tarafından tanımlanan kadın kimliğini ifade eden bu söylemlerin çok sesli sözcelem biçimi olan tersinleme ile insert ignore into journalissuearticles values(Fr. ironie); tersine çevrilmesi yeni bir anlam ve kimlik inşasının da oluşmasına yol açmıştır. Seçilen tweetler kendi içlerinde dilsel yapı, işlev ve değer açısından sınıflandırılmıştır. Eril kültür tarafından tanımlanan kadın kimliğinin anlam alanları dilbilimsel ve anlambilimsel yöntemle çözümlenmiştir. Kadın kimliğini cinsiyetçi söyleme dayanarak tanımlayan söylemlerin tersine çevrilmesiyle elde edilen yeni söylemlerdeki değişkenler sözcelemsel olarak incelenmiş, sözceleme öznesinin karşıt bir kimlik inşa ederken aslında kendi kimliğini de kurduğu ortaya konulmuştur.
Keywords : Cinsiyetçi söylem, eril söylem, Twitter, çok sesli sözceleme