Safiye Erol’un Kadıköyü’nün Romanı isimli eserinde ikilemeler

Authors : Yasin AYDIN

Pages : 186-207

Doi:10.29000/rumelide.1317068

View : 21 | Download : 27

Publication Date : 2023-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir ifadeyi daha güçlü ya da zengin kılmak için eş görevli iki sözcüğün yan yana gelerek oluşturduğu sözcük öbeklerine ikileme denir. İkilemeler hemen hemen her dilde mevcuttur ve kullanıldığı yerlerde anlamı zenginleştirir, güçlendirir. İkilemelerin hemen hemen her dilde var oluşu ve sık kullanımı, bu yapının önemini de göstermektedir. Türk dilinde ikilemelerin tarihi çok eski zamanlara kadar uzanır. Öyle ki Türklerin ilk yazılı belgeleri olan Orhun Abideleri’nde dahi ikilemelere rastlanır ve Türk dilinin her döneminde aynı şekilde ikilemeler hep var olmuştur. Bu makalemizde Türk edebiyatının Cumhuriyet döneminde yaşamış kadın yazarlarımızdan biri olan Safiye Erol’un Kadıköyü’nün Romanı isimli eserinde yer alan ikilemeler tespit edilerek bir sınıflamaya tabi tutulmuştur. Kadıköyü’nün Romanı, Safiye Erol’un yazmış olduğu ilk romanıdır ve yazarımız bu eserini ‘Benim gençlik eserim, kalem tecrübemdir.’ Şeklinde ifade eder. Bu eserin ilk baskısı 1938’de yapılmıştır ve sonradan pek çok kez basılmıştır. Bu makale için ise eserin 2019 yılındaki 264 sayfalık 7.baskısı incelenmiştir. Eserde tespit ettiğimiz birbirinden farklı 198 ikilemeyi kullanım sıklıkları ile birlikte sınıflamaya ve tasnife tabi tutulmuştur. Bunun neticesinde ise yazarın ikileme kullanım tercihlerini, dile olan hâkimiyetine dair tespitlerde bulunulmuştur.
Keywords : Söz varlığı, ikileme, Safiye Erol, Kadıköyünün Romanı