Teoman Duralı’da mekân, kültürel seyyahlık ve medeniyet ilişkisi

Authors : Elife Kiliç

Pages : 665-675

Doi:10.29000/rumelide.1372382

View : 55 | Download : 130

Publication Date : 2023-10-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilindiği üzere Ş. Teoman Duralı mekânsal ve kültürel seyyahlığıyla öne çıkan bir düşünürdür. Onun mekanla kurduğu bağ, mekanın veya başka bir ifadeyle doğaya yönelik araştırmacı yanının yanı sıra, mekanlarda şahit olunan kültürlerle bağ kurma biçimi de kendine haslık gösterir. Teoman Duralı’nın mekanla ilgili görüş ve yaklaşımına baktığımızda, bunun birkaç ayağı olduğunu görürüz. İlki onun doğaya, coğrafi koşullara yaklaşımı ve bunun onda merak duygusunu uyandırıp beslemesi üzerinden anlayacağımız doğa felsefesi kısmıdır. İkincisi onun ilkinden yola çıkarak bu merak duygusunun peşinden gitmesi ve burada karşımıza çıkan seyyahlık yönüdür. Üçüncüsü yine bunlardan temelde ayrı olmayıp hatta bunların da beslediği kültür ve medeniyet yaklaşımıdır. Peki onun bu mekanla ilgili görüşleri, felsefe-bilim yaklaşımında nelere yol açmış ve hangi düşüncelerin gelişmesine önayak olmuştur? Burada Teoman Duralı’nın felsefe anlayışında mekanın yeri, yukarıda sıralanan üç başlık altında incelenmeye çalışılacaktır. Onun mekan derken mekanistik-nedensellikçi felsefe bağlamındaki kendinde değeri olmayan, yapay bir mekan değil daha çok kendinde bir değer taşıyan doğayı kast ettiğini anlamamız gerekmektedir. Bu yönüyle insan ve doğa arasındaki ilişki onun daha çok dikkatini çekmiştir ve birçok eserinde bunun yansımalarını vermiştir. Böylece bu çalışma, genelde bir mütefekkirin düşünce dünyasında mekan-felsefe ilişkisini ele almanın kapsamlı bir örneği olacağı gibi özelde Duralı’nın felsefe-mekan ilişkisinin incelenmesini de sunmaktadır. Onun bu mekan yaklaşımında, doğanın mekânlaştırılması ile kültürün ortaya çıkması, kültürün de devletleşmesi ile medeniyetlerin ortaya çıktığına dair görüşleri konuyla ilgili temel düşüncesi olarak konumlanırken bu yaklaşım, aynı zamanda onu çeşitli kültür ve medeniyetler arasındaki farklılıkları incelemeye götürmüştür.
Keywords : Felsefe, kültürel seyyahlık, mekân, doğa