Yahya Kemal’in tenkide dair görüşleri

Authors : Kazım Çandir

Pages : 470-485

Doi:10.29000/rumelide.1379182

View : 87 | Download : 141

Publication Date : 2023-10-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Yahya Kemal Beyatlı (1884-1958), Türk şiirinin en önemli isimlerinden biri olmakla birlikte aynı zamanda Türk edebiyatının gelişimini doğrudan etkileyen önemli bir figürdür. Onun edebiyatımıza kazandırdığı Kendi Gök Kubbemiz (1961) ve Eski Şiirin Rüzgârıyla (1962) adlı şiir kitapları, vefatından sonra İstanbul Fetih Cemiyeti’nce yayımlanmış ve üzerine çok şeyler söylenmiştir. Yahya Kemal’in Aziz İstanbul (1964), Eğil Dağlar (1966), Siyasi ve Edebî Portreler (1968), Edebiyata Dair (1971), Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebî Hâtıralarım (1973) gibi içerisinde tenkide ait yazılarının da bulunduğu nesir türünde oldukça hacimli eserleri de vardır. Bu yazılar ise daha çok şairin, sanat, edebiyat, edebî türler, edebî şahsiyetler ve edebî eserler hakkındaki görüşlerinden oluşmaktadır. Yahya Kemal’in eleştirel yönünü açığa çıkaran bu tür yazılarında onun, sanata ve özellikle de şiire ne kadar önem verdiği hususu dikkati çeker. Yazarın bu türdeki yazılarını bir tenkitçi olarak değil bir sanatkâr olarak kaleme aldığı görülür. Bu metnin kaleme alınmasındaki amaç da şairin, nesirlerinde yazmış olduğu tenkit türüne girecek olan yazılarını, edebî yönden değerlendirerek bir sonuca ulaşmaktır. Böylece şairin kendi devrindeki Türk ve dünya edebiyatlarına duyarsız kalmadığı, bunlarla ilgili görüşlerinin olduğu açıkça görülecektir. Eserlerinde "mektepten memlekete” düşüncesini bir düstur haline getiren Yahya Kemal’in, nasıl millî kalarak medenileştiği hususu da bahsi geçen edebî yazılarındaki görüşlerinin açığa çıkarılmasıyla anlaşılacaktır.
Keywords : Tenkit, edebî türler, edebî şahsiyetler, Fransız edebiyatı, Edebiyata Dair