Çok dilli görsel-işitsel ürünlerin çevirisinde çevirmen yaklaşım ve yöntemleri üzerine bir inceleme

Authors : Zeynep Oral

Pages : 1564-1583

Doi:10.29000/rumelide.1439979

View : 91 | Download : 141

Publication Date : 2024-02-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Küreselleşme, teknolojinin gelişmesi, göçler ve sömürgecilik sonrası akım çok dilliği kaçınılmaz kılmaktadır. Toplumların yaşamlarının kaçınılmaz bir parçası haline gelen çok dillilik günümüzde dizi, film, belgesel vb. türlerde yaygın şekilde kullanılmaktadır. Çok dillilik çok kültürlü yapıları da beraberinde getirmektedir. Görsel-işitsel ürünerde çok dilli ürünlerin çevirisi farklı dil ve kültürleri, değerleri, yaşam şekillerini birbirlerine yaklaştırması ve öğretmesi açısından merkezi konumdadır. Bu ürünler, görsel-işitsel çeviri bağlamında çevirmen yaklaşımları, tercihleri, çeviride yaratıcılık konularında farklı ve yeni açılımlar ortaya koyan dinamik bir edimin sonuçlarıdır. Bu düşünceden hareketle, çalışmada Netflix’de yayımlanan ve çok dilli bir Amerikan komedisi olan Emily In Paris adlı dizinin İngilizce, Fransızca ve Türkçe dillerinde dublaj ve altyazı çevirileri incelenmiştir. Çalışmada kullanılan örnekler Emily in Paris dizisinin birinci sezonunun ilk iki bölümünden alınmıştır. Örneklerin seçiminde çok dilli kullanımın olduğu bağlamlar, çok dilli kullanımınların çevirmen açısından bir çeviri sorunsalı oluşturduğu veya çevirmen seçimi gerektirdiği durumlar dikkate alınmıştır. Amaç, altyazı ve dublaj çeviri kılavuzlarında çevirmenlere ne gibi öneriler veya yöntemler sunulabileceğine dair bir yol haritası çizmektir. Ayrıca, sözü edilen türden görsel-işitsel ürünlerin çevirisinde ortaya çıkabilecek sorunları tartışmak ve bunlara getirilebilecek olan olası çözümlerin de neler olabileceğini açıklamaktadır. Seçilen örnekler birkaç grup altında derlenmiş, tek tek açıklanmış ve çeviri sürümlerin aktarımı yapılmıştır. Örrneklerden hareketle, çevirmen seçimleri ve yaklaşımları hakkında öngörülerde ve önerilerde bulunulmuştur. Tartışma ve sonuç bölümündeyse bir makale için kısıtlı bütünceyle ele alınan incelemeden elde edilen veriler derlenmiş ve listelenerek sunulmuştur. Buna ek olarak bu tür örneklerin çevirmen eğitiminde ve profesyonel şirketlerin görsel-işitsel çeviri kılavuzlarında yer almasının önemi tartışılarak vurgulanmıştır.
Keywords : çok dillilik, görsel işitsel çeviri, altyazı çevirisi, dublaj çevirisi, dil değişkeleri, çeviri yaklaşımları, çeviri eğitimi