Mütenebbî Şiirlerinde Bir Geçiş Estetiği Olarak Tehallus

Authors : Adnan ARSLAN

Pages : 232-244

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Varlığı işgal eden her nesnede bir bütünlük olduğu gibi varlığın yansıması olan sanat eserlerinde de yapısal/biçimsel bir estetik bütünlük olması beklenir. Arap şiirinin klasik biçimi olan kaside türünde de böyle bir bütünlüğün sağlanması edebiyat eleştirmenlerince sanatsal bir kıstas olarak kabul edilmiştir. Buradan yola çıkarak kasidenin girizgâhını teşkil eden nesîb/teşbîb bölümünde işlenen gazelden methiye yahut diğer bir başka temaya geçişte şairin geçiş ahengini tutturabilmesi bir meziyet olarak görülmüştür. Yapıtta başarı kriterlerinden biri addedilen bu geçiş estetiğinin bedî’ ilmi içerisindeki karşılığı tehallustur. Bu söz sanatında maharet sahibi Arap şairlerinden birisi de Mütenebbî’dir. Şair, en nitelikli yönü olan methiyeciliğinde gazelden methiyeye geçerken takdire şayan örnekler ortaya koymuştur. Bu çalışmada şairin kasidelerindeki bu geçiş estetiği incelenmiştir. Divanı hakkında pek çok akademik çalışma yapılmasına rağmen tehallus konusunun müstakil olarak incelenmemiş olması bu çalışmanın saikı olmuştur. Girişte konu hakkında literatür taraması yapılmıştır. Sonrasında ise şairin tehallus sanatını uygulamasına dair örnekler başlıklar halinde ele alınmıştır.
Keywords : Arap dili ve belagati, Mütenebbi, Tehallus