Mukâtil b. Süleyman’ın Tefsiri ile Tefs’iru’l-Hamsi Mieti Âyetin mine’l-Kur’ân Eserinin Mukayesesi

Authors : Ömer Bozkurt

Pages : 88-106

View : 125 | Download : 74

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada, tefsir ve fıkıh alanında ilk kaynak olarak kullanılan Mukâtil b. Süleyman’ın ahkâm ve tefsir eserleri benzer ve farklılıkları veçhesiyle mukayese edilmiştir. Evvel emirde söz konusu müellif ve eserleri tanıtılmıştır. Bu veçhile eleştiri ve analizlerimiz de nakledilmiştir. Karşılaştırma neticesinde müellifin her iki eserinin de çoğu zaman veciz bilgilerle yetinildiği, rivayetlerdeki senet zincirlerinin ise kopuk olduğu müşahede edilmiştir. Bununla beraber aynı âyetin izahı olmasına karşın müellifin; birbiriyle çelişen izahlarına, farklı ve benzer açıklamalarına ulaşılmıştır. Birbiriyle çelişen kısımların çok az olduğu buna karşın aynı izahların çok fazla olduğu göz önünde tutulur bununla beraber birçok defa tekrar edilen “قال مقاتل” ifadesi, isnatlardaki kopukluklar ve âyetlerin izah ediliş biçimi de düşünüldüğünde her iki eserin üslup ve temel fikriyat açısından benzeştiklerini söyleyebilir. Ne var ki birbiriyle çelişen izahların bulunuyor olması dikkatleri celp etmektedir. Her iki eserde de birçok defa “قال مقاتل” şeklinde cümleye başlanıyor olması bu çelişkilerle birlikte düşünüldüğünde, eserlerin özgünlükleri veçhesiyle yeniden alınmasını gerektirmektedir. Sonuç olarak, söz konusu eserlerin benzer ve farklılıklarının birkaç şekilde ele alınabileceği kanaatine varılmıştır. İlgili değerlendirmeler araştırmanın sonuç kısmında zikredilmiştir.
Keywords : Tefsir, Mukâtil b Süleyman, Tefsiru hams mie âye minel Kurân, Karşılaştırma