SAFRANBOLU’DA DEREKÖY TEPESİ KAYA ÇANAKLARI VE HAYAT AĞACI SEMBOLÜNÜN KULLANIMI ÜZERİNE ÖNERMELER

Authors : Cemil Belder

Pages : 493-509

View : 142 | Download : 62

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Safranbolu tarihi şehrinin oluşumu, gelişimi ve geçirdiği değişimleri incelemek amacıyla yaptığımız coğrafi yüzey araştırmaları kapsamında fark ettiğimiz Karabük ili Safranbolu ilçesi Dereköy Tepesi’nde gözlemlenen “kaya çanakları”, araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Araştırmamız, Dereköy Tepesi’ni ve üzerindeki kaya çanaklarını konu edinen ilk akademik inceleme özelliği taşımaktadır. Ortaya konulan görüşler, kaya çanaklarının olası yapım amaçları ve benzerlerinin görüldüğü diğer antik yerleşimlerle olan ortak özellikleriyle değerlendirilmiştir. Dereköy Tepede gözlemlenen kaya çanaklarından biri, alanda görülen diğer tüm çanaklardan ayrışmaktadır. Anadolu’da yapılan araştırmalarda şekil itibari ile diğerlerinden ayrışan bu kaya çanağının “hayat ağacı” ile ilişkilendirilmiş olması konuyu ayrıca irdelememize sebep olmuştur. Çünkü hayat ağacı Safranbolu ev süslemeleri, çeşmeleri ve mezarları gibi pek çok yapıda karşımıza çıkan başlıca semboldür. Bu yüzden hayat ağacı motifi ve bunun kaya çanağıyla olası ilişkisi üzerine düşüncelerin ortaya konulması araştırmanın diğer önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Yapılan literatür taraması sonucunda Dereköy Tepesi’nin dini ritüellerin gerçekleştirildiği kutsal bir alan olabileceği kanısına ulaşılmıştır.
Keywords : safranbolu, dereköy tepe, kaya çanakları, hayat ağacı, mezar taşı