Türkiye’de Okul Sağlığı Hemşireliğinde Model Kullanılarak Yapılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi: Sistematik Derleme

Authors : Şafak DAĞHAN, Aynur UYSAL TORAMAN, Gözde ÖZSEZER

Pages : 0-0

Doi:10.52880/sagakaderg.988866

View : 22 | Download : 9

Publication Date : 2022-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu sistematik derlemenin amacı Türkiye’de okul sağlığı hemşireliği alanında 1992-2020 yılları arasında model/kuram/teori kullanılarak yapılan lisansüstü tezlerin sistematik olarak incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmada Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yer alan tezler, 15 Ocak-5 Şubat 2020 tarihleri arasında Türkçe “ergen”, “adolesan”, “adölesan”, “okul sağlığı”, “ilköğretim”, “ortaokul”, “model”, “teori”, “kuram” anahtar kelimeler kullanılarak tarandı. Çalışmaya dahil edilme kriterlerine uyan 20 araştırma araştırmanın yapıldığı yıl, araştırma türü, araştırma tipi, araştırmada kullanılan model/kuram/teori ve araştırmanın örneklemi kapsamında PRISMA kuralları kapsamında sistematik olarak incelendi. Bulgular: Tezlerin %35’i yüksek lisans, %65’i doktora tezidir. Kullanılan modellere göre %20’sinin Sağlık Davranışı Etkileşim Modeli, %15’inin Teorilerüstü Model, %15’inin Sağlığı Geliştirme Modeli, %15’inin Sağlık İnanç Modeli kullanıldığı görüldü. Örneklem grupları incelendiğinde, %40’ının lise öğrencilerinde yapıldığı, yıl bazında incelendiğinde %25’inin 2019 yılında, %15’inin 2020 yılında yapıldığı, araştırma tiplerine göre lisansüstü tezlerin %30’unun tanımlayıcı, %30’unun yarı deneysel, %25’inin randomize kontrollü deney olduğu saptandı. Sonuç: Elde edilen sonuçlar, Türkiye’de okul sağlığı hemşireliği alanında yapılan araştırmaların ve araştırmalarda model/kuram/teori kullanımının azlığına dikkat çekmektedir. Bu bağlamda hemşirelik eğitiminde ve okul sağlığı hemşireliği alanında model/kuram/teori kullanımının desteklenmesi, model/kuram/teorilerin kullanımına yönelik çalışmalara yer verilmesi ve kılavuzların hazırlanması önerilebilir.
Keywords : okul sağlığı hemşireliği, model, kuram, lisansüstü, tez