HÜCRE KORUYUCU BİR MEKANİZMA: OTOFAJİ

Authors : Narin LİMAN, Duygu Cemre SUNA

Pages : 275-281

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2017-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Otofaji insert ignore into journalissuearticles values(kendini yeme); hasarlı hücresel proteinleri ve organelleri ortadan kaldıran evrimsel bir süreçtir. Otofaji uyarılınca bozunuma uğrayan sitoplazma ve organeller veziküller içine alınır. Şekillenen veziküller mayalarda vakuole, memeli hücrelerinde lizozoma gönderilir. Açlık veya oksidatif stres gibi durumlarda ya da normal koşullar altında makromoleküllerin bozunumu ve besin dengesinin sağlanması otofaji aracılığıyla düzenlenir. Ökaryotik hücrelerde otofaji, oluşma şekline göre makro-otofaji, mikro-otofaji ve şaperon aracılı otofaji olarak sınıflandırılır. Bunların hepsi lizozomda sitosolik bileşenlerin proteolitik bozunmasını teşvik eder ve otofajiye bağlı genler ve bunlarla ilişkili enzimler aracılığıyla düzenlenirler. Makro-otofaji ve mikrootofaji bağımlı lizozomal/vakuoler yıkım süreci ya seçici olmaz insert ignore into journalissuearticles values(non-selektif); ya da seçicidir insert ignore into journalissuearticles values(selektif);. Şaperon aracılı otofaji yanlış katlanmış veya yanlışlıkla oluşturulmuş sitosolik proteinleri indirgemek için kullanılan bir seçici otofajidir. Seçici olmayan makrootofajide sitoplazma otofagozom oluşumuyla, mikrootofajide ise çözünebilir intrasellüler substratlar boru biçimindeki invaginasyonlarla lizozom/vakuol içine alınır. Seçici makro- ya da mikro-otofaji sayısı artan ya da hasar görmüş olan çeşitli organeller ile invaziv mikropları hedef alır. Bu durumda otofaji kargo içeriğine göre retikulofaji veya ERfaji, pekzofaji, mitofaji, lipofaji, zimofaji, nükleofaji, ribofaji, agrefaji ve ksenofaji gibi özel isimlerle tanımlanır. Bu derlemede doğru hücresel fonksiyonları korumak için hasarlı organelleri, protein yığınlarını ve hücre içi patojenleri yok eden bir sitoprotektif program olarak işlev gören otofaji ele alınmıştır.
Keywords : Otofaji, lizozom, vakuol, ULK1, TOR