TİP 1 DİYABETLİ ADÖLESAN BİREYLERDE UYKU KALİTESİ VE BESLENME DURUMU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİ

Authors : Büşra ASLAN, Mendane SAKA

Pages : 7-13

Doi:10.34108/eujhs.572914

View : 23 | Download : 12

Publication Date : 2020-05-04

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışma Tip 1 diyabetli adölesanlarda uyku kalitesi ve beslenme durumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, Kasım 2018-Şubat 2019 tarihleri arasında Erciyes Üniversitesi pediatri endokrin bölümüne başvuran 76 Tip 1 diyabetli adölesan dahil edilmiştir. Araştırmanın verileri; anket formu, 3 günlük besin tüketim kaydı, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi insert ignore into journalissuearticles values(PUKİ); ve Epworth Uykululuk Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Katılımcıların beden kütle indeksi insert ignore into journalissuearticles values(BKİ);, boy ve ağırlık ölçümü kullanılarak hesaplanmıştır. Hemoglobin A1c insert ignore into journalissuearticles values(HbA1c);, total kolesterol, yüksek dansiteli lipoprotein insert ignore into journalissuearticles values(HDL);, düşük dansiteli lipoprotein insert ignore into journalissuearticles values(LDL);, trigliserid insert ignore into journalissuearticles values(TG); ve kan glukoz düzeyleri değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan Tip 1 diyabetli adölesanların %43,4’ü kız ve % 56,6’sı erkektir. Katılımcıların yaş ortalaması 14,88 ±2,16 yıldır. Adölesanların %67,1’i normal BKİ’ye sahiptir. Pittsburgh uyku kalitesi indeksine göre Tip 1 diyabetli adölesanların %40,8’i kötü ve %59,2’si iyi uyku kalitesine sahiptir. Kötü uyku kalitesine sahip adölesanların iyi uyku kalitesine sahip olanlara göre yağ tüketimlerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir insert ignore into journalissuearticles values(p=0.117);. İyi uyku kalitesine sahip olan Tip 1 diyabetli adölesanların kötü uyku kalitesine sahip olanlara göre, daha uzun süre uyuduğu insert ignore into journalissuearticles values(p=0.001); ve daha kısa sürede uykuya daldığı insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000); belirlenmiştir. İyi uyku kalitesine sahip adölesanların HbA1c insert ignore into journalissuearticles values(p=0.238);, total kolesterol insert ignore into journalissuearticles values(p=0.620);, LDL kolesterol insert ignore into journalissuearticles values(p=0.565);, trigliserid insert ignore into journalissuearticles values(p=0.230); ve kan glukoz düzeyleri insert ignore into journalissuearticles values(p=0.238); kötü uyku kalitesine sahip adölesanlardan daha düşüktür. Uyku süresi ile HbA1c düzeyi insert ignore into journalissuearticles values(r=-0.254, p=0.027); , bazal metabolizma hızı insert ignore into journalissuearticles values(r=-0.234, p=0.042); , fiziksel aktivite faktörü insert ignore into journalissuearticles values(r=-0.241, p=0.036); ve günlük enerji harcaması insert ignore into journalissuearticles values(r=-0.261, p=0.023); arasında negatif yönlü anlamlı zayıf bir korelasyon saptanmıştır. Sonuç: Tip 1 diyabetli adölesanlarda uyku süresinin kısalması HbA1c’yi etkileyerek glisemik kontrolün bozulmasına yol açabilir. Tip 1 diyabetli adölesanlarda beslenme ve insülin tedavisinin yanı sıra uyku süresi ve kalitesi de metabolik kontrol üzerine olumlu etkiler yapabilir.
Keywords : Adölesan, beslenme, tip 1 diyabet, uyku kalitesi