DİBUTİL FTALATIN İNSAN AKCİĞER HÜCRE HATTINA OLASI TOKSİK ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ASKORBİK ASİT VE N-ASETİLSİSTEİNİN OLASI KORUYUCU ETKİLERİ

Authors : Gamze KARAMAN, Aylin BALCI, Erhan TAN, Anıl YİRÜN, Ünzile SUR, Belma KOÇER GÜMÜŞEL, Pınar ERKEKOĞLU

Pages : 369-377

Doi:10.34108/eujhs.902056

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Endokrin bozucu kimyasallar insert ignore into journalissuearticles values(EBK’ler);, hormonların üretimini, salınımını, biyotransformasyonunu ve/veya atılımını etkileyen sentetik veya doğal kimyasal maddelerdir. Dibutilftalat insert ignore into journalissuearticles values(DBP); endüstride birçok alanda yaygın olarak kullanımı olan bir ftalat türevidir. Literatürde DBP\`nin testiküler ve hepatik toksisitesine dair veriler olmakla birlikte, akciğer toksisitesi üzerinde çok az sayıda çalışma bulunmaktadır. Ayrıca, DBP’nin akciğer toksisite mekanizmaları bilinmemektedir. Bu çalışmada, DBP’nin insan küçük hücreli olmayan akciğer kanseri hücre kültürleri insert ignore into journalissuearticles values(A549 hücreleri); üzerinde olası sitotoksik ve oksidatif stres oluşturucu etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, A549 hücrelerinde DBP’nin inhibitör konsantrasyon 30 insert ignore into journalissuearticles values(IC30); dozu belirlenmiş, IC30 dozunun neden olduğu intraselüler reaktif oksijen türleri insert ignore into journalissuearticles values(ROS);’u arttırıcı etkisi değerlendirilmiştir. Ayrıca, DBP’nin yol açtığı olası lipit peroksidasyon ve protein oksidasyonu incelenmiş, glutatyon insert ignore into journalissuearticles values(GSH); ve total antioksidan kapasitede insert ignore into journalissuearticles values(TAOC); düzeylerinde yol açabileceği olası değişiklikler belirlenmiştir. Çalışmada DBP\`nin olası toksik etkilerine karşı askorbik asit insert ignore into journalissuearticles values(Asc); ve N-asetil sisteinin insert ignore into journalissuearticles values(NAC); olası koruyucu etkileri incelenmiştir. Hem NAC, hem de Asc’nin DBP uygulamasıyla beraber ROS düzeylerini düşürdüğü, protein oksidasyonunu azalttığı, total GSH düzeylerini yükselttiği ve azalan oksidatif strese bağlı olarak her iki antioksidanın da TAOC düzeylerini düşürdüğü belirlenmiştir. Elde edilen bilgiler doğrultusunda, DBP’nin toksik etki mekanizmasının altında yatan nedenlerden birinin oksidatif stres olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca, Asc ve NAC’ın DBP’nin neden olduğu oksidatif strese karşı koruyucu oldukları saptanmıştır.
Keywords : Dibutilftalat DBP, insan akciğer hücreleri A549 hücreleri, askorbik asit, N asetilsistein, oksidatif stres, sitotoksisite, reaktif oksijen türleri insert ignore in