İNSANİ GELİŞMİŞLİK İNDEKSİ VE SAĞLIK GÖSTERGELERİ İLE SINIFLAMA / KÜMELEME: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Authors : Mehmet Işık, Meliha Meliş Günaltay, Çağdaş Erkan Akyürek

Pages : 45-53

Doi:10.34108/eujhs.1371849

View : 95 | Download : 104

Publication Date : 2025-04-07

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanların temel haklarından biri olan sağlık, bireylerin yaşamına değer katan en önemli unsurdur. Karar vericiler tarafından sağlık alanında yapılması planlanan bir düzenlemede öncelikle ülkenin mevcut sağlık durumunun tespit edilmesi son derece önemlidir. Mevcut durum tespit edildikten sonra ihtiyaç değerlendirilmesi konusunda isabetli kararlar verilebilecektir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki illerin sağlık göstergesi sıralamasını elde etmek ve sınıflandırmaktır. Çalışmada çok değişkenli istatistiksel yöntemlerinden faktör analizi, illerin sınıflandırılmasında kümeleme analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan sağlık göstergeleri insani gelişmişlik indeksi, ameliyat sayısı, ortalama hastanede kalış süresi olup, bu göstergeler toplam varyansın %78’ini açıklamaktadır. Araştırma sonucunda Türkiye’deki illerin sağlık göstergesi açısından sıralanmış ve kümelenmiştir. Buna göre Türkiye’de en yüksek sağlık göstergesine sahip ilk beş il sırası ile İstanbul, Ankara, Isparta, İzmir ve Bilecik olurken, en düşük sağlık göstergesine sahip ilk beş il sırası ile Bitlis, Ağrı, Şanlıurfa, Muş ve Hakkâri olarak belirlenmiştir. Türkiye’de bulunan 81 ilin genel olarak dört kümede toplandığı saptanmıştır.
Keywords : İdari verimlilik, sağlık durum eşitsizlikleri, sağlık durumu göstergeleri.