Duygudurum Bozukluğu Tanısı Alan Hastalara Uygulanan Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme

Authors : Duygu ÖZER, Gül DİKEÇ, Elvan Emine ATA

Pages : 27-36

View : 34 | Download : 11

Publication Date : 2020-04-25

Article Type : Review Paper

Abstract :Giriş: Duygudurum bozukluklarında farmakolojik tedaviler, birincil tedavi yöntemi olarak kullanılmakta, ancak farmakolojik tedaviler belirtileri hafifletirken hastanın hastalık öncesi işlevsellik düzeyine tekrar dönmesinde yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle son yıllarda duygudurum bozukluğu tanısı alan hastaların işlevselliğini artırmada farmakolojik tedavi ile birlikte uygulanan rehabilitasyon programları gittikçe önem kazanmaktadır. Amaç: Bu sistematik derleme duygudurum bozukluğu tanısı alan hastalara uygulanan rehabilitasyon programlarının etkinliğini incelenmek amacıyla yapıldı. Yöntem: Çalışmada, PubMed ve Türk Psikiyatri Dizini veri tabanlarında, 2009-2019 tarihleri arasında yayınlanan deneysel ve niteliksel çalışmalar tarandı. Türk Psikiyatri Dizini veri tabanında tarama yaparken “duygudurum bozuklukları ve rehabilitasyon”, PubMed veri tabanında tarama yaparken “affective disorder and rehabilitation”, “mood disorder and rehabilitation”, “bipolar disorder and rehabilitation”, “depressive disorder and rehabilitation” anahtar kelimeleri kullanıldı. Makaleler incelenirken, raporlama özelliklerinin değerlendirilmesinde 27 maddeli PRISMA Bildirimi kullanıldı. Bulgular: Veri tabanlarının taranması sonucunda 11 çalışmaya ulaşıldı. Çalışmalarda, bilişsel davranışçı terapi, psikoeğitim, mesleki rehabilitasyon, grup terapileri ve destekleyici yaklaşımların kullanıldığı saptandı. Uygulanan rehabilitasyon programlarının; hastaların tedaviye uyumunu, yaşam kalitesini, işlevselliklerini arttırdığı; nüks oranlarını ve hastaneye yatış oranlarını azalttığı saptandı. Sonuç: Duygudurum bozukluğu tanısı alan hastalara yönelik rehabilitasyon çalışmalarının sınırlı düzeyde olduğu, bu bireylere yönelik maliyeti etkin, relapsları engelleyebilecek, sürekliliği olan, kolay uygulanabilecek ve ulaşılabilecek rehabilitasyon çalışmalarına gereksinim olduğu söylenebilir. 
Keywords : Bipolar bozukluk, depresif bozukluk, duygulanım bozuklukları, psikiyatrik rehabilitasyon