Bilişsel Davranışçı Terapinin Postpartum Depresyon üzerine Etkisi: Randomize Kontrollü Çalışmaların Sistematik Derlemesi

Authors : Seyhan Alpay, Nülüfer Erbil

Pages : 265-278

Doi:10.48071/sbuhemsirelik.1437308

View : 67 | Download : 92

Publication Date : 2024-12-05

Article Type : Review Paper

Abstract :Giriş: Gebelik ve doğum sonrası dönemin kadın hayatında oluşturduğu değişiklikler çeşitli ruhsal sorunları da beraberinde getirmektedir. Bilişsel davranışçı terapi, bu dönemde kadınların ruhsal sağlığını desteklemek için kullanılan etkili bir yaklaşımdır. Amaç: Bu sistematik derleme, bilişsel davranışçı terapiye dayanarak verilen psikoterapi eğitimlerinin postpartum dönemde anksiyete ve depresyon üzerindeki etkinliğini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Google Scholar, Web of Science, Science Direct ve PubMed arama motorlarında İngilizce ve Türkçe anahtar kelimeler kullanılarak 2013-2023 yılları arası makaleler taranmıştır. Makaleler, birbirinden bağımsız iki araştırmacı tarafından Rayyan software kullanılarak değerlendirilmiştir. PubMed: 20, Science Direct: 400, Web of Science: 50, Google Scholar: 15 olmak üzere toplamda 485 makaleye ulaşılmıştır. Konusu araştırma konusuna uygun 41 makaleden 10’u araştırmaya dahil edilmiştir. Bulgular: Literatür taramasında araştırma kriterlerine uyan 10 randomize kontrollü çalışma incelemeye alınmıştır. Depresyon riskinin belirlenmesinde en çok Edinburg Postpartum Depresyon Ölçeği kullanılmış ve ölçekten 7 - 13 üstünde puan alan kadınlar araştırmaya dahil edilmiştir. Yapılan çalışmalara çoğunlukla; 18 yaş üzerinde olan, depresyon veya anksiyete belirtileri açısından risk altında olan, tanılanmış psikiyatrik hastalığı bulunmayan, doğum sonu 12. ayın içinde olan kadınların dahil edildiği belirlenmiştir. Sonuç: Sistematik derlemeye alınan çalışmalarda, bilişsel davranışçı terapi uygulanış yöntemleri farklılık gösterse de gebelik ve doğum sonrası dönemde depresyon riskinin ve semptomların azaltılmasında olumlu etkisi olduğu saptanmıştır.
Keywords : bilişsel davranışçı terapi, doğum sonu dönem, postpartum depresyon