Huzurevinde Kalan Yaşlılarda 5A Modeline Dayalı Akciğer Sağlığını Geliştirme Programının Etkinliği: Bir Randomize Kontrollü Çalışmanın Protokolü

Authors : Nurseza Akgöz, Deniz Kocoglu Tanyer

Pages : 43-52

Doi:10.48071/sbuhemsirelik.1561400

View : 55 | Download : 85

Publication Date : 2025-04-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş: Yaşlanma ile solunum sisteminde ve immün sistemde görülen yapısal ve fizyolojik değişimler nedeniyle yaşlı bireylerde solunum sistemi problemleri sık görülmektedir. Bu nedenlerle yaşlı sağlığını geliştirme, hastalık sıklığını azaltma ve erken ölümleri önlemede, yaşlı bireylere özel olarak akciğer sağlığını geliştirmeye yönelik hemşirelik girişimlerinin etkinliğini değerlendiren çalışmalara gerek duyulmaktadır. 5A davranış değişikliği modeline dayalı olarak tasarlanmış akciğer sağlığını geliştirme programı ile yaşlılardaki risk faktörlerinin ve solunum fonksiyonlarının iyileşeceği, fiziksel aktivite düzeylerinin artacağı, sık görülen bulaşıcı hastalıklara karşı bağışıklamanın artacağı ve kişilerin sağlık algılarının ve uyku kalitelerinin iyileşeceği düşünülmektedir. Amaç: Bu çalışma; 5A modeline dayalı akciğer sağlığını geliştirme programının yaşlı bireylerde bazı fizyolojik parametreler, akciğer fonksiyonları, fiziksel aktivite, sağlık durumu algısı, uyku kalitesi ile 65 yaş ve üzeri erişkin aşılama durumu üzerindeki etkisini değerlendirmek üzere tasarlanan bir deney protokolüdür. Yöntem: Araştırma paralel desende randomize kontrollü deneysel çalışma olarak yürütülecektir. Örneklem büyüklüğü, güç analizi yapılarak deney ve kontrol olmak üzere her gruba 21 birey olacak şekilde toplam 42 birey olarak belirlenmiştir. Bu tür çalışmalarda süreç içerisinde kayıplar olabileceği göz önünde bulundurularak örneklem büyüklüğü % 20 artırılarak 50 yaşlı bireyin çalışmaya alınması planlandı. 5A Modeline dayalı akciğer sağlığını geliştirmeye yönelik program rehberi doğrultusunda katılımcılara solunum egzersizleri uygulatılacak, yürüyüş egzersizi önerilecek, 65 yaş ve üzeri erişkin aşılama için danışmanlık yapılacaktır. Programın etkinliğini değerlendirmek için deney ve kontrol gruplarındaki başlangıç ve çalışma sonrası değişimler incelenecektir. Araştırmanın raporlanmasında The CONSORT-Outcomes 2022 Extension (CONSORT 2022 Sonuç Uzantısı) rehber olarak kullanılacaktır. Araştırma protokolü NCT06185842 numarası ile ClinicalTrials’a kaydedildi.
Keywords : 5A modeli, Hemşirelik, solunum, yaşlı, yürüyüş